tag:blogger.com,1999:blog-76825006353647088042024-03-13T18:22:47.201+01:00Páxinas entomolóxicasEste pretende ser un espazo para o estudo dos artrópodos en Galicia, especialmente aqueles máis recoñecibles, frecuentes ou de maior tamaño, de diversas ordes (arácnidos, coleópteros, odonatos, lepidópteros,...), e para favorecer a aprendizaxe e o intercambio de información entre especialistas e non especialistas.Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.comBlogger35125tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-39308431661581259232015-12-31T19:57:00.003+01:002015-12-31T20:11:52.470+01:00A araña zoadora: araña europea do ano que se despide<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Aínda que xa pasa, e xa pensando na araña europea do ano 2016, quería despedir un ano dedicado a unha especie excepcional:<br />
<br />
A araña zoadora* <i>Anyphaena accentuata</i> (Walckenaer, 1802) ten en Galicia unha boa representación dos hábitats que prefire: troncos, pólas e follas en xeral de árbores caducifolias, e parece presentar menor querenza por arbustos e coníferas (ver <a href="http://www.european-arachnology.org/esy/esy15/espanol.shtml">Araña europea del año, 2015</a>). Non obstante, comparte rexión con catro arañas fantasma ou de saco* máis: a tamén común<i> A. numida</i> Simon, 1897 coincide algunhas veces no hábitat (árbores caducifolias) aínda que semella ter igual ou maior querenza por matogueiras húmidas, como as atlánticas, e terreos abertos.<br />
<div>
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-wHD8J6nBKXI/VmiADcZNKEI/AAAAAAAAAwI/xWAyzEB0JbA/s1600/Anyphaena%2Baccentuata.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="271" src="http://4.bp.blogspot.com/-wHD8J6nBKXI/VmiADcZNKEI/AAAAAAAAAwI/xWAyzEB0JbA/s400/Anyphaena%2Baccentuata.JPG" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Figura 1. <i>Anyphaena accentuata</i> femia nunha folla de carballo na provincia de Pontevedra. Amosa o patrón típico da especie no opistosoma.</td></tr>
</tbody></table>
Por rexistro fotográfico, hai unhas poucas citas en todas as provincias galegas excepto Ourense, e por exemplares de colección, tan só en Lugo (Barrientos et al; 2014).<br />
<br />
Pero en Galicia hai tamén abondosos rexistros doutra especie, <i>A. numida</i>, sobre todo na metade norte:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-5YlPQK1pdYo/VoV29Z8bdcI/AAAAAAAAAxA/FvDEDf5y70I/s1600/Anyphaena%2Bnumida%2BArceo%2Bbote.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="277" src="http://1.bp.blogspot.com/-5YlPQK1pdYo/VoV29Z8bdcI/AAAAAAAAAxA/FvDEDf5y70I/s400/Anyphaena%2Bnumida%2BArceo%2Bbote.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Figura 2. <i>Anyphaena numida</i> femia atopada entrando nunha casa rodeada de vexetación baixa da provincia da Coruña. O patrón do opistosoma é lixeiramente diferente, pero moi pouco marcado neste exemplar.<br />
<a name='more'></a></td></tr>
</tbody></table>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-sPrJzx8tj70/VoV4JxBaRoI/AAAAAAAAAxM/LNihnFKNn1Q/s1600/Epixino%2BA.%2Bnumida.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="166" src="http://4.bp.blogspot.com/-sPrJzx8tj70/VoV4JxBaRoI/AAAAAAAAAxM/LNihnFKNn1Q/s400/Epixino%2BA.%2Bnumida.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Fig. 2. Epixino fotografado en vivo do mesmo exemplar de <i>A. numida</i>, para a súa identificación, vemos que se asemella máis ao desta especie por ser algo máis amplo que na súa especie irmá (ver <a href="http://arachno.piwigo.com/index?/category/1421-anyphaena_numida">páxina belga-francesa de arañas</a> e <a href="http://www.araneae.unibe.ch/compare/list">páxina suíza sobre Araneae</a>).</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<div>
Nunca foron publicadas observacións en Galicia das outras dúas especies posibles de atopar na Península Ibérica, e realmente non teño noticia de ningunha delas, pero sería posible que aparecese algún rexistro no futuro, polo que o estudo desta familia na comunidade galega pode seguir deparando sorpresas. A continuación podedes ver os seus nomes e tamén os seus hábitats:</div>
<div>
<i><br /></i>
<i>Anyphaena sabina </i>L. Koch, 1866: bosque mediterráneo.</div>
<div>
<i>Anyphaena alboirrorata</i> Simon, 1878: piñeirais.<br />
<br />
A pesar de pasar o ano, calquera información adicional sobre estas especies seguirá sendo benvida, tanto polo GIA, como polo boletín A Mobella e por min, pois todos estamos interesados a pesar da pouca actividade demostrada os últimos anos neste asunto. Por suposto, permaneceremos atentos ás novidades na estupenda páxina de Biodiversidad Virtual.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
* Estes nomes son traducións do inglés <i>buzzing spider </i>para <i>A. accentuata </i>e<i> phantom or sac spider</i> para calquera da familia Anyphaenidae.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
PD: A araña europea do ano 2014 foi: <i>Lyniphia triangularis</i>, os rexistros de colección son na Guarda (Pontevedra) e dous recentes no Courel e Pedrafita do Cebreiro (Lugo). Pero xa apareceron outros rexistros fotográficos nas mesmas provincias grazas a BV. A pesar dos limitados rexistros, trátase dunha araña moi común en toda a Península Ibérica, ligada a hábitats moi abondosos aquí, como son marxes de bosques. Pero necesita confirmación por xenitalia, motivo polo cal hai moi poucos rexistros.</div>
<div>
Especies ata ese ano: Coméntoas na <a href="https://app.box.com/s/glswptgkhse7zfoz80ak">Mobella 19</a>, páxs. 46-53</div>
</div>
</div>
</div>
Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-15403116478961611062014-11-03T02:01:00.002+01:002014-11-04T19:05:31.144+01:00As libélulas e o doutor Santiago<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Os bulideiros insectos sorpréndennos decote con áxiles e elaborados comportamentos. Seguro que algún mediodía de verán algunha libélula virou para evitarte e foise pousar a certa distancia, onde sentirías a súa precavida mirada, reaccionando ao máis mínimo dos teus movementos. Por moito que nos advirtan da limitada definición visual dos insectos, o tamaño dos ollos das libélulas e o seu comportamento delatan unha visión sorprendentemente fina.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-GU6tG3WFsv8/VFa88ACR_PI/AAAAAAAAArk/4PMlv_0mbRE/s1600/Macro%2BOrthetrum.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-GU6tG3WFsv8/VFa88ACR_PI/AAAAAAAAArk/4PMlv_0mbRE/s1600/Macro%2BOrthetrum.jpg" height="333" width="400" /></a></div>
<br /></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><b style="color: purple; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; font-size: medium;">Fig. 1: Unha aproximación aos ollos dunha libélula aínda sen gañar color (teneral).</b></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Se investigamos algo o tema, veremos que as facetas e o reducido tamaño absoluto debe restar algo de definición. Isto foi repetidamente esaxerado na visión caleidoscópica que amosan os filmes da industria cinematográfica, algo que nada ten que ver coa visión real dos insectos. Non só iso, senón que distinguen ultravioleta, e a perfección do seu sistema nervioso non é algo que constitúa unha novidade. Un dos primeiros en chamar a atención sobre a complexidade do sistema nervioso dos insectos foi precisamente o primeiro en diferenciar as células nerviosas: o sobranceiro sabio aragonés Santiago Ramón y Cajal.</span><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://lh4.googleusercontent.com/proxy/5LTy7KoCZOnZPua65bOT74fk18C6Onq2b3rtbTcvSb_aiBUgm2QDT8GtzF-404gWHiCIXBBuOm2wtAVelFwpQbnHswzCyHzGL4Hwt4HTJDdAkPJz3SDPVfGVOg565RTzIN3gbLEnGgk4TWrY54MdV9JJoSoE6L2nW2fV4EtslljWP2jiWQS2sir9oNsBOY8iGvJbFOphxkA1_5xTWeRlHh6yhXkPctiu547ni6QrMUXs3y24s5-mQMM4OwhkboMrhEdL5Hvuhf8i" imageanchor="1" style="clear: left; font-size: 13px; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Joaqu%C3%ADn_Sorolla._Santiago_Ram%C3%B3n_y_Cajal_1906.jpg/800px-Joaqu%C3%ADn_Sorolla._Santiago_Ram%C3%B3n_y_Cajal_1906.jpg" height="460" width="640" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><b style="color: purple; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; font-size: medium;">Fig. 2: Santiago Ramón y Cajal, retratado por Sorolla en 1906, o ano do seu premio Nóbel en Fisioloxía ou Medicina.</b></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Así, en 1917 exclamaba:</span><br />
<div>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">"E eu que, enganado polo malfadado prexuízo da seriación progresiva das estruturas zoolóxicas de función semellante, agardaba toparme cun plan estrutural sinxelísimo e doadamente abordábel! Sen dúbida que os zoólogos, anatómicos e sicólogos calumniaron aos insectos. Comparada coa retina destes ao parecer humildes representantes da vida (himenópteros, lepidópteros e neurópteros*), a retina da ave ou do mamífero superior aparécesenos coma algo groseiro, basto e deplorablemente elemental. A comparación do rudo reloxo de parede con esquisita e diminuta saboneta non dá exacta idea do contraste. Porque o ollo-saboneta do insecto superior non consta soamente de máis tenues rodamentos, senón que entraña asemade varios órganos complicadísimos, sen representación nos vertebrados."</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">(tradución propia a partir da versión on-line de <a href="http://cvc.cervantes.es/ciencia/cajal/cajal_recuerdos/recuerdos/default.htm">Recuerdos de mi vida</a>).</span><br />
<a name='more'></a><br />
<div>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Dende o punto de vista entomolóxico, tamén podemos salientar do doutor Santiago que conviviu nas institucións científicas con grandes entomólogos españois da época (Ignacio Bolívar, Manuel Mnez. de la Escalera...), e quizais de aí lle veñan inspiracións coma as deste divertimento, moi crítico coa realidade humana do momento: <a href="http://cvc.cervantes.es/ciencia/cajal/cajal_articulos/carta.htm">Carta de una hormiga esclavista (<i>Polyergus rufescens</i>)...</a></span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Mais voltando ao puramente neurolóxico, a finura das conexións podemos vela da súa man primeiro nunha estrutura primeiro sinxela, a neuroloxía dun simple ocelo (fig. 3), coma os tres que podemos ver entre os dous grandes ollos na fig. 1. formando os vértices dun triángulo; e logo algo máis complexo: a retina dos ollos compostos dun insecto, comparada coa dos moluscos e vertebrados (fig. 4).</span></div>
<div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><img src="http://cvc.cervantes.es/img/cajal_recuerdos/fig_185.jpg" height="400" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" width="150" /></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: purple; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: small;"><b>Fig. 3. Corte saxital </b></span><b style="color: purple; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; font-size: medium;"><span style="background-color: white; text-align: start;">vertical do ollo e nervio ocelar medio da libélula. — A, corneola; B, retina; C, rexión plexiforme subretiniana; D, nervio ocelar; E, rexión protocerebral onde penetra o nervio ocelar; </span><em style="background-color: white; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">a</em><span style="background-color: white; text-align: start;">, coroides (fig. 185 en Recuerdos de mi vida, de S. Ramón y Cajal)</span></b><br />
<br />
<img src="http://cvc.cervantes.es/img/cajal_recuerdos/fig_179bis.jpg" height="336" width="400" /></td></tr>
</tbody></table>
<b style="color: purple; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; text-align: center;"><span style="background-color: white; text-align: start;">Fig. 4: Comparación de cortes retiniáns en insectos, moluscos cefalópodos e vertebrados mamíferos, respectivamente</span><span style="background-color: white; text-align: start;"> (fig. 179bis en Recuerdos de mi vida, de S. Ramón y Cajal)</span></b><br />
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; text-align: center;"><span style="background-color: white; text-align: start;"><br /></span></span><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">
O sistema nervioso dos insectos fora xa ben descrito por Swammerdam tan cedo como en 1669, mellorando a sucinta descripción que Malpighi fixera do sistema nervioso do verme da seda un ano antes, e tan só 4 anos despois das primeiras ilustracións a microscopio dos ollos compostos dos insectos. Nos sucesivos séculos foi gañando detalle lentamente, pero sen aportar nada novo do seu funcionamento. Deica os descubrimentos de S. Ramón y Cajal non se tivo unha imaxe real da complexidade que encerraba. Ainda nos últimos anos estase a revisar a <a href="http://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(12)00386-7">miniaturización do sistema nervioso nos insectos</a> e outros artrópodos e invertebrados, que permite distinguir aqueles que, por pequenos que nos parezan, teñen comportamentos máis adaptables e son, por tanto, seres con intelixencia. Non só iso, senón que insectos e moluscos cefalópodos constan explícitamente como os invertebrados con algún grao de consciencia na <a href="http://fcmconference.org/img/CambridgeDeclarationOnConsciousness.pdf">Declaración de Cambridge de 2012.</a></span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">É unha sorte vivir no país que enxendrou a tan gran científico como Santiago Ramón y Cajal, tanto por poder coñecelo mellor por exposicións como esta na <a href="http://www.ranm.es/images/pdf/exposiciones/20141021-exposicion-cajal.pdf">Real Academa Nacional de Medicina</a>, en Madrid; como por comprender ben a lingua natal do doutor Santiago, común a todos os españois, na que escribiu gran parte da súa obra (dende o mes pasado cúmprense 80 anos da súa morte, polo que a súa obra xa é do dominio público).</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Pero non todo ía ser boa sorte, e na época, como científico cosmopolita que era, numerosas veces Santiago optou por escribir os seus traballos en alemán, sorte para os teutóns mentres aquí non haxa tanto entusiasmo pola ciencia que non se facilite tradución.</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; text-align: center;"><span style="background-color: white; text-align: start;">* Refírese tamén aos odonatos. Na época era frecuente considerar aos odonatos dentro dos neurópteros, aínda que xa foran disntinguidos por </span></span><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; text-align: center;">Fabricius en 1793, a súa separación non era aceptada por todos os autores.</span></div>
<div>
<b style="color: purple; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; text-align: center;"><span style="background-color: white; text-align: start;"></span></b></div>
<div>
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
</div>
<!-- Blogger automated replacement: "https://lh4.googleusercontent.com/proxy/5LTy7KoCZOnZPua65bOT74fk18C6Onq2b3rtbTcvSb_aiBUgm2QDT8GtzF-404gWHiCIXBBuOm2wtAVelFwpQbnHswzCyHzGL4Hwt4HTJDdAkPJz3SDPVfGVOg565RTzIN3gbLEnGgk4TWrY54MdV9JJoSoE6L2nW2fV4EtslljWP2jiWQS2sir9oNsBOY8iGvJbFOphxkA1_5xTWeRlHh6yhXkPctiu547ni6QrMUXs3y24s5-mQMM4OwhkboMrhEdL5Hvuhf8i" with "https://lh4.googleusercontent.com/proxy/5LTy7KoCZOnZPua65bOT74fk18C6Onq2b3rtbTcvSb_aiBUgm2QDT8GtzF-404gWHiCIXBBuOm2wtAVelFwpQbnHswzCyHzGL4Hwt4HTJDdAkPJz3SDPVfGVOg565RTzIN3gbLEnGgk4TWrY54MdV9JJoSoE6L2nW2fV4EtslljWP2jiWQS2sir9oNsBOY8iGvJbFOphxkA1_5xTWeRlHh6yhXkPctiu547ni6QrMUXs3y24s5-mQMM4OwhkboMrhEdL5Hvuhf8i" --><!-- Blogger automated replacement: "https://images-blogger-opensocial.googleusercontent.com/gadgets/proxy?url=http%3A%2F%2Fupload.wikimedia.org%2Fwikipedia%2Fcommons%2Fthumb%2Ff%2Ff7%2FJoaqu%25C3%25ADn_Sorolla._Santiago_Ram%25C3%25B3n_y_Cajal_1906.jpg%2F800px-Joaqu%25C3%25ADn_Sorolla._Santiago_Ram%25C3%25B3n_y_Cajal_1906.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" with "https://lh4.googleusercontent.com/proxy/5LTy7KoCZOnZPua65bOT74fk18C6Onq2b3rtbTcvSb_aiBUgm2QDT8GtzF-404gWHiCIXBBuOm2wtAVelFwpQbnHswzCyHzGL4Hwt4HTJDdAkPJz3SDPVfGVOg565RTzIN3gbLEnGgk4TWrY54MdV9JJoSoE6L2nW2fV4EtslljWP2jiWQS2sir9oNsBOY8iGvJbFOphxkA1_5xTWeRlHh6yhXkPctiu547ni6QrMUXs3y24s5-mQMM4OwhkboMrhEdL5Hvuhf8i" -->Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-3103767324349800732013-12-31T20:24:00.002+01:002014-01-04T21:30:38.718+01:00Adeus ao ano Wallace, benvida a súa obra!<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Por desgraza non podemos felicitarnos por ningunha novidade editorial de importancia no noso país, que eu coñeza, neste que foi o ano Wallace, por terse cumprido 190 anos do seu nacemento (e 100 anos da súa morte), pero si podemos aproveitar os medios que nos dan os avances da rede global para acceder máis doadamente ao contido das súas obras nunha lingua que non debería ser allea ao cietífico de profesión ou de afección: a súa propia lingua materna. Nesta páxina, recóllese unha escolma do mellor que ten o autor e algunhas curiosidades: <a href="http://wallacefund.info/">http://wallacefund.info/</a>, que afortunadamente no mundo e na Gran Bretaña non se trata da única iniciativa, destacando ademais páxinas como a da Linnean Society e Biodiversity Heritage, onde podemos descargar tamén contidos de interese.</span><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><img alt="" height="400" src="https://lh5.googleusercontent.com/-DMte5SzaAx0/TF8oIFXRujI/AAAAAAAAAJ0/Wt3x1CKwuoA/s400/Wallace%2520aged%252030.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" title="Alfred Russel Wallace aos 30 anos. Fotógrafo: Thomas Sims. Publicado por 1ª vez na obra do homenaxeado My Life (1905). (c) do escaneado: A. R. Wallace Memorial Fund & G. W. Beccaloni." width="261" /></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: #783f04; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b><span style="font-size: small;">Alfred Russel Wallace aos 30 anos -hai 160 anos-. </span><span style="font-size: x-small;">"Fotógrafo": Thomas Sims. [Publicado por 1ª vez na obra do homenaxeado <i>My Life</i> (1905). (c) do escaneado: A. R. Wallace Memorial Fund & G. W. Beccaloni.]</span></b></span><br />
<span style="color: #783f04; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b><span style="font-size: small;"> O ambrotipo orixinal (seguramente perdido) coincide na época coa publicación dos seus 1ºs libros: P</span></b><span style="font-size: small;"><i style="font-weight: bold;">alm trees and the Amazon and Their Uses </i><b> e<i> </i></b><i style="font-weight: bold;">A Narrative of Travels on the Amazon and Rio Negro, With an Account of the Native Tribes, and Observations on the Climate, Geology, and Natural History of the Amazon Valley</i><b> (1853), froito da expedición que realizara co seu colega entomólogo Henry Walter Bates.</b></span></span></td></tr>
</tbody></table>
<a name='more'></a><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Ocasión haberá nunha década, cando se cumprirán 200 anos do seu nacemento, para que alguén permita que poidamos gozar dunha tradución do seu libro máis coñecido, sobre o Arquipélago Malaio, ao galego, ou se somos de mellor conformar, gozaremos dunha agardada reedición nunha lingua cando menos próxima, pois a esgotada edición castelá dos anos 84-86 xa vai quedando antiga (Editorial Laertes, Colección <a href="http://laertes.es/castellano/nan-shan-c-59.html">Nan-Shan</a> -prescidindir de edicións mutiladas como a de Espasa-Calpe), e vendeuse en catro tomos, das 5 partes dese inesquecible libro:<i> The Malay Archipelago: The land of the Orang-utan, and the bird of paradise. A narrative of travel, with sketches of man and nature, (</i>traducido como <i>Viaje al Archipiélago malayo</i>), escrito despois da súa segunda expedición por terras indo-malaias e papúes, que como libro de viaxes é dos imprescindibles de todas as épocas, na miña ignorancia, o mellor que coñezo, de mellor estilo e con multitude de temas tratados. Este último punto é sen dúbida subxectivo, pois a súa óptica é dun naturalista eminentemente entomólogo, con coñecementos sobre botánica, ornitoloxía, mastozooloxía, etc. algo que coincide cos intereses blog. O único punto que dende este punto de vista aprezo menos é a pouca dedicación ás arañas nunha terra, a papú-australiana, que ten os exemplos máis marabillosos de cortexos das arañas pavo real, coas cores do sol, as arañas fiadoras das teas máis resistentes e grandes do mundo, como as <i>Nephila</i>. Aínda con todo, Wallace non deixa de rexistrar arácnidos nunhas breve anotacións, nas Illas Aru, a admiración que lle espertaron as diminutas e coloridas arañas, como alfaias; as fortes teas de araña que dificultaban o paso, entre outras mencións a arácnidos como os escorpións que se lle coaban na habitación da casa que compartía cos nativos da selva. É comprensible o desprezo con que trata os arácnidos, non soamente polos estragos que podían facer nas súas coleccións, senón tamén polo intenso e duradeiro prurito provocado por ácaros que tivo que suportar en Ceram.</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">A tarefa rutinaria e fin da súa misión coleccionista era a reunión de numerosos exemplares de coleópteros, narrando interesantes peculiaridades dos seus hábitats e métodos de captura empregados, a difícil persecución de bolboretas de voo áxil, que nalgunhas ocasións facía que recurrise non só á axuda do seu equipo humán habitual, senón tamén a nenos nativos, ou ao comercio ocasional. Estes métodos eran menos necesarios para conseguir as abondosas avelaíñas, outros insectos e dípteros, entre os cales estaban as peculiares moscas de ollos pedunculados que se chamaron naquel momento <i>Elaphomia (cervicornis, wallecia, brevicornis, alcicornis</i>) pola súa semellanza de comportamento de loita territorial cos machos dos cervos europeos (<i>Cervus elaphus</i>)</span>. <span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Hoxe en día reclasificáronse non conservando todos eses nomes, pero folgan aquí máis aclaracións agora. </span><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><img alt="File:Malay Archipelago horned flies.jpg" height="197" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Malay_Archipelago_horned_flies.jpg/800px-Malay_Archipelago_horned_flies.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" width="400" /></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: #783f04; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: small;"><b>Ilustración do libro de Wallace sobre a súa Viaxe ao Arquipélago Malaio, no que se ilustran as catro especies capturadas por el que constituíron o xénero <i>Elaphomia</i>, unha das súas numerosas aportacións taxonómicas na entomoloxía. Debuxo de E. W. Robinson, para a 1ª Edición (1869) do libro <i>The Malay Archipelago</i><i>....</i></b></span></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">As súas aportacións á antropoloxía, e á zooloxía de vertebrados, en toda a súa obra e particularmente no mencionado libro, son importantes, pero non vén ao caso tratalas aquí. Tamén é recomendable o mesmo libro para achegármonos cunha visión científica decimonónica á experiencia dos volcáns, terremotos e tsunamis, sendo el mesmo testemuño de primeira man de cada un deses fenómenos nas illas e mares do Arquipélago malaio. Estas experiencias contribúen a madurar as súas pioneiras observacións sobre a bioxeografía, con abondosos exemplos neste libro de límites de distribución coincidentes (cacatúas, pombas, grandes mamíferos, diferentes bupréstidos, diferentes papiliónidos...) e plasmaranse en libros posteriores, así como a propia teoría da selección natural, tratada máis brevemente aquí, pero que retomaría máis tarde en numerosas obras, nunha das cales, xa no título se definía modestamente como darwinista </span><i style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">(Darwinism, An Exposition of the Theory of Natural Selection With Some of Its Applications</i><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"> =</span><i style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"> Darwinismo, unha exposición da teoría da selección natural con algunha das súas aplicacións</i><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">-1889). Hai que recordar que xa mentres viaxaba por terras papúes fora lida na Sociedade Lineana de Londres unha carta de Wallace conxuntamente cunhas notas de Darwin onde defendían a selección natural como mecanismo de transmutación (chamada décadas máis tarde evolución) nos seres vivos.</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br />Como fundador da disciplina da Bioxeografía, vaia a seguinte ilustración procedente da súa obra, onde podemos ver o seu trazo que anticipaba un límite do que hoxe coñecemos como placas litosféricas, pero aínda que incluía a acción dos volcáns e terremotos para a separación de faunas e floras, xa distinguía como argumento principal a complexa historia da comunicación entre illas e pasado nivel dos mares para explicar o conxunto de especies que aparecen no presente.</span><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="color: #783f04; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b><img height="303" src="http://wallace-online.org/converted/scans/1869_MalayArchipelago_S715.1(online)/1869_MalayArchipelago_S715.1_052.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" width="400" /></b></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: #783f04; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: small;"><b>Liña de actividade volcánica, destacada en vermello; liña de Wallace para a fauna e a flora, e liña que separa as etnias papúes das malaias, ambas en negro. Ilustración procedente do seu<i> The Malay Archipelago</i> (...), ver: <a href="http://wallace-online.org/content/frameset?pageseq=52&itemID=S715.1&viewtype=image">http://wallace-online.org/content/frameset?pageseq=52&itemID=S715.1&viewtype=image</a></b></span></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Sobre este tema, xa bosquexado na súa obra sobre o Amazonas, e completada no libro sobre o Arquipélago malaio, destácanse as posteriores obras <i>The Geographical Distribution of Animals..., Australasia </i>e<i> Island Life...</i>, (<i>A distribución xeográfica dos animais</i> (...), <i>Australasia </i>e<i> A vida nas illas...</i>) todas da segunda metade da década de 1871-80.<br /><br />Nada máis que desexar que este 2014 sexa rico para a entomoloxía, as aplicacións da selección natural e a bioxeografía, para continuarmos arrincando froitos da obra dun xigante de orixes ilustradas malia humildes, como o gran naturalista, Alfred Russel Wallace (1823-1913).</span><br />
<div style="text-align: left;">
</div>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
</div>
Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-68933859152353854692012-12-29T21:14:00.003+01:002012-12-30T13:00:04.890+01:00Presentación do libro "Mariposas por la vida" en Vigo<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
O día 12 de xaneiro, sábado, a partir das 16 h no Auditorio da Obra Social de NGB en Vigo (r/ Polocarpo Sanz, 26) presentarase o primeiro libro que reúne unha completa colección de fotografías de bolboretas de <i>Biodiversidad Virtual</i>, cunha guía feita por experimentados fotógrafos e naturalistas, que fixeron da súa ilusión coñecer e respectar a vida, e que a homenaxean e recordan a un compañeiro tristemente desaparecido, que viviu un dos seus últimos bos momentos fotografando a diversidade, fotografando a vida: <a href="http://www.mariposasporlavida.org/index.html">Gabino.</a> O espírito, o saber, e o talento de moitos outros contaxiarásenos con este libro, as conferencias e os obradoiros cos que nos agasallan os organizadores, con experiencias por toda a Península. Este é o programa orixinal que nos envían:<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-BHnSwTdncXo/UN9LaxtMhfI/AAAAAAAAAZk/wQz2apWFyWY/s1600/Mariposas+por+la+vida.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-BHnSwTdncXo/UN9LaxtMhfI/AAAAAAAAAZk/wQz2apWFyWY/s400/Mariposas+por+la+vida.jpg" width="245" /></a></div>
<u><span style="font-family: "Impact","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Adobe Heiti Std R";">Programa:</span></u><br />
<br />
<div class="MsoNormal">
<b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">16:00 h.</span></i></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></b><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Presentación
del libro por parte de</span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC";"> </span><b><i><span style="font-family: "Comic Sans MS";">Juan Ramón Córdoba León</span></i></b><i><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> </span></i><span style="font-family: "Comic Sans MS";">y<i> <b>José Manuel Sesma</b></i> </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">con
explicaciones sobre el mismo y sobre la fundación</span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC";">. </span><b><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">17:00 h.</span></i></b><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Taller de fotografía de
mariposas guiado por</span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC";"> </span><b><i><span style="font-family: "Comic Sans MS";">Juan Ramón Córdoba León</span></i></b><b><span style="font-family: "Comic Sans MS"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">fotógrafo de reconocido
prestigio</span><span style="font-family: "Comic Sans MS"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">18:00 h.</span></i></b><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Charla
y exposición de un tema específico relacionado con las mariposas diurnas</span><span style="font-family: "Comic Sans MS"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">guiado
por</span><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> <b><i>Rafael Estévez Rodríguez</i></b> </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">fotógrafo</span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC";"> </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">de la ciudad y experto en la
materia.</span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC";"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">19:00h.</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> </span></i></b><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> </span><span style="font-family: "Comic Sans MS"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">La
fotografía, la nueva entomología</span><span style="font-family: "Comic Sans MS"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">” </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">por</span><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> <b><i>José Manuel Sesma</i></b>, </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">presidente
de Fotografía y Biodiversidad </span><span style="font-family: "Comic Sans MS"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">20:00 h.</span></i></b><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> </span><span style="font-family: "Bradley Hand ITC"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Coloquio-taller de
identificación de las mariposas diurnas. Actividad interactiva abierta a la
participación de todos los asistentes. Participaran</span><span style="font-family: "Comic Sans MS";"> <b><i>Juan Ramón Córdoba</i></b><i>,<b>
José Manuel Sesma</b>,<b> Luis Canencia</b>,<b> Rafael Estévez y Jose Álvarez Gándara.<o:p></o:p></b></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Comic Sans MS";"><i><b><br /></b></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Comic Sans MS";"><i><b><br /></b></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Saúde e natureza!</span></div>
</div>
Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-83556292583899166802012-12-23T00:41:00.001+01:002012-12-23T00:41:30.315+01:00Actividade de Nadal: A nebria das praias.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Xa apareceron nas costas galegas as primeiras larvas deste curioso e áxil escaravello do litoral do noroeste de África e Europa occidental, ameazado pola entrada de vehículos a motor en areais costeiros, afluencia masiva ás praias no verán, e sobre todo, a destrución das dunas para a construción de edificios en primeira liña de praia e outras infraestruturas. Tampouco se libran da influencia dos temporais e o ascenso do nivel do mar. Todos aqueles interesados en coñecer mellor a nebria das praias (<i>Eurynebria complanata</i>), as claves do seu estudo e a súa situación en Galicia, poderán facelo no local do Museo de Historia Natural de Ferrol ás 20:30, o día 27 de decembro, a cargo do autor deste blog.<br />
<img height="281" src="http://3.bp.blogspot.com/-MGkX4JVj6Yc/UNH95kqbzrI/AAAAAAAACZg/LUrQXhvo4xI/s400/Conferencia_Eurynebria_complanata.jpg" width="400" /><br />
<br />
<br /></div>
Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-47767646929809743452012-07-12T23:37:00.001+02:002012-11-25T19:16:31.659+01:00De verán en verán, algo novo sobre odonatos galegos (xa van 54).<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Con <i>Aeshna isoceles </i>Müller, 1767 xa son 54 as especies de odonatos en Galicia:<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><img alt="File:AeshnaIsocelesMale.jpg" height="230" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/AeshnaIsocelesMale.jpg/800px-AeshnaIsocelesMale.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" width="320" /></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Aeshna isoceles</i>, macho. Unha fotografía semellante obtívose na Costa da Morte. <br />
[Imaxe tomada da wikipedia, fotografada no Elba, no N da Alemaña]</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Descubríaa Jorge Vilas a finais desta primavera, sobre a vexetación dun canal situada na Costa da Morte, como explica no seu <a href="http://www.aegaweb.com/arquivos_entomoloxicos/ae07_2012_vilas_souto_aeshna_isoceles_odonata_galicia.pdf">artigo publicado nos Arquivos Entomolóxicos</a>.<br />
<br />
En Europa, esta especie aparece en masas de auga estancadas ou tranquilas (dende canais ata marismas e lagos) con vexetación abundante. Sempre aparece localizada, moi ligada aos seus hábitats típicos, cunha distribución máis dispersa na parte occidental europea. Como se anticipaba na guía de libélulas da que falamos o verán anterior, era probable a súa aparición en Galicia por terse atopado en zonas próximas no N de Portugal e no oeste asturiano. De todos xeitos, era difícil adiviñar que aparecese nun punto tan distante.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
Compilemos a información publicada:</div>
<a name='more'></a><br />
<br />
O pasado verán falabamos da nova guía das libélulas de Galicia, que incorporaba especies nunca citadas nesta comunidade, pero próximas a esta (ata 62, que aínda que é difícil chegar a ese número, é bo saber delas por se acaso).<br />
<i><br /></i>
<i>Anax parthenope </i>(Sélys, 1839): Foi atopada no ano 2010 primeiro en Pontevedra e pouco despois en dous distantes puntos da provincia da Coruña, en encoros, barreiras e incluso un prado costeiro. Os autores explícano <a href="http://www.chioglossa.com/fotos/1320791082_T8ec.pdf">no artigo da revista Chioglossa</a>.<br />
<i><br /></i>
Noutro tipo de hábitats, a altitudes sempre bastante superiores aos 1.000 msnm nas nosas latitudes, atopamos as 3 seguintes especies montesías:<br />
<br />
<br />
<br />
<i>Sympetrum flaveolum</i> (Linnaeus, 1758): Atopada tamén no 2010 primeiro nas proximidades de Galicia en Sanabira, espazo onde xa fora citada hai anos, logo varias poboacións en Lugo e por último varias poboacións en Ourense. Esta especie sofre marcadas flutuacións sobre todo no extremo occidental da súa distribución. Ademais, ocupa hábitats moi dependentes da humidade anual: pequenas charcas estacionais que algúns anos poden non reter auga máis que uns días. Recordemos que ese e o anterior foron anos bastante chuviosos, o que puido facilitarlles máis hábitats. Na miña opinión, mentres non se siga mellor a especie, debería pensarse nas localidades recollidas como distribución potencial, pero non constante. O descubrimento en Galicia témolo ben recollido no <a href="http://www.chioglossa.com/fotos/1320791082_T8ec.pdf">artigo na revista Chioglossa.</a><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<i>Aeshna juncea</i> (Linnaeus, 1758):<br />
<br />
Esta especie atopábase no noroeste galego ata os anos 80, pero hoxe esa poboación considérase extinta. Non obstante, apareceron varias poboacións nas Serras Orientais galegas, tanto en Ourense como en Lugo, durante o ano 2011, como nolo narran os seus descubridores no <a href="http://www.scribd.com/doc/89259419/Primeras-citas-de-Lestes-sponsa-y-nuevas-observaciones-de-Aeshna-juncea-Odonata-en-Galicia-Noroeste-de-la-Peninsula-Iberica">artigo no boletín da SEA</a>. Nas nosas latitudes, sempre frecuenta turbeiras ou lagoas e charcas ácidas, e ten un voo rápido, inquedo, incansable e agresivo, atacando incluso outros odonatos.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<i>Lestes sponsa</i> (Hansemann, 1823):<br />
<br />
Descuberta tamén no 2011, ao mesmo tempo que a especie anterior, dous dos autores do anterior artigo tamén divulgan o achádego no seu <a href="http://libelinhasdegalicia.blogspot.com.es/search/label/LESSPO">blog de libeliñas galegas</a>. De momento só atopada no oriente ourensán, aínda que en bo número e varias poboacións. Os seus hábitats son augas estancadas con vexetación alta de ribeira.<br />
<br />
<br />
<br />
Nada máis que felicitar aos autores e colaboradores por proporcionarnos aos demais, estudosos, afeccionados e os principiantes, as pautas para seguir as evolucións das nosas especies e coñecer así mellor o estado do medio ambiente galego. Agardo que poidamos seguir aportando graniños de area para irmos construíndo o coñecemento da fauna odonatolóxica, coma estas libeliñas, ese emperador, aquel gaiteiriño e aqueloutro lavacú descubertos nos últimos tres anos como veciños nosos.</div>
Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-42020011080793004532012-02-22T23:48:00.000+01:002012-02-23T23:16:15.125+01:00Charla sobre a ecoloxía da Eurynebria complanata<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Este venres, os compañeiros de Hábitat confiaron en min para impartir unha charla sobre a vida deste escaravello nocturno das praias. Isto explícase porque me pasei os tres últimos anos fotografando mensualmente e estudando unha das súas poboacións. Algunhas conclusións do estudo foron expostas nun traballo de terceiro ciclo na facultade da Coruña, e comunicaranse no grupo para a súa valoración dende o punto de vista conservacionista.<br />
Primeiro repasaremos a histórica descrición da especie <i>Eurynebria complanata</i> (Linnaeus, 1767) e situación taxonómica, a súa distribución por Europa e África, e logo algúns aspectos singulares da súa bioloxía. Tamén comentaremos os estudos ecolóxicos que xe fixeron en varios outros países, sobre todo en Italia e Francia, e por último expoñeremos os resultados do estudo levado a cabo na Costa da Morte: tamaño de poboación, relación de sexos, biometría, as oscilacións na súa abundancia, etc.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-rIfYls-8jIc/T0VsM-EJ1UI/AAAAAAAAAYE/5EaqNRZzCXY/s1600/Eury+pra+BV+macho.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="230" src="http://1.bp.blogspot.com/-rIfYls-8jIc/T0VsM-EJ1UI/AAAAAAAAAYE/5EaqNRZzCXY/s320/Eury+pra+BV+macho.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Macho maduro de escaravello das praias, <i>Eurynebria complanata</i>.</td></tr>
</tbody></table>
Confío en que esta aproximación científica ao estudo desta especie de carábido, da tribo dos Nebriini, contribúa tanto a familiarizarnos coa bioloxía dos escaravellos da terra ou carábidos en xeral, importantísimos como indicadores do estado de conservación dun medio; como a proporcionar unha posibilidade de estudo <i>de vivo</i> dalgúns artrópodos, algo infrecuente aínda, e non sempre posible, nos estudos dos ecosistemas, neste caso das praias areosas con vexetación dunar.<br />
Máis información sobre a charla na <a href="http://www.gnhabitat.blogspot.com/2012/02/encontros-naturalistas-24-2-ecoloxia-de.html">páxina do grupo Hábitat</a>.</div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-85348864088443836592012-01-31T23:53:00.005+01:002012-08-16T14:53:29.510+02:00Arañas cavernícolas en Galicia<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
A falta de máis información sobre arañas cavernícolas en Galicia, unha visita fotográfica a algunhas covas de Lugo por parte da Sección Entomolóxica do G.N. Hábitat, achegou a presenza de dúas especies como dominantes:</div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-rwjqH7VkmYk/Tyhp6tUKEsI/AAAAAAAAAXU/anQBDaD2w0c/s1600/Meta+menardi+macho+inmaduro+frontal.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-rwjqH7VkmYk/Tyhp6tUKEsI/AAAAAAAAAXU/anQBDaD2w0c/s320/Meta+menardi+macho+inmaduro+frontal.jpg" width="285" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Macho inmaduro de <i>Meta menardi.</i></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-GE1TMbxRBRg/Tyhp9iO933I/AAAAAAAAAXc/Z622TeGLiv0/s1600/Meta+menardi+frontal+femia+Furco.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="267" src="http://4.bp.blogspot.com/-GE1TMbxRBRg/Tyhp9iO933I/AAAAAAAAAXc/Z622TeGLiv0/s320/Meta+menardi+frontal+femia+Furco.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Femia de <i>Meta menardi</i>, posiblemente inmadura, na mesma cova que o macho.</td></tr>
</tbody></table>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-l_mMtSFBycU/TyhwQN30r-I/AAAAAAAAAX0/iMJJtEkOcPY/s1600/Cova+da+Fonte,+Santalla+(Samos)+(18).NEF.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="186" src="http://4.bp.blogspot.com/-l_mMtSFBycU/TyhwQN30r-I/AAAAAAAAAX0/iMJJtEkOcPY/s320/Cova+da+Fonte,+Santalla+(Samos)+(18).NEF.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Tegenaria </i>cf <i>inermis</i>, macho maduro.<br />
<div style="text-align: left;">
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
Desexo agradecer a Jorge A. Ramos e á miña muller, Dolores Pardo, a colaboración nesta expedición de nadal, agardando facermos máis visitas fotográficas a cavidades galegas.</div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
</td></tr>
</tbody></table>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-geXEsC220bw/TyhyCcvI_SI/AAAAAAAAAX8/hKodiq0hToQ/s1600/Meta+menardi+femia,+7-Samos.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-geXEsC220bw/TyhyCcvI_SI/AAAAAAAAAX8/hKodiq0hToQ/s400/Meta+menardi+femia,+7-Samos.JPG" width="321" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Femia grande de <i>Meta menardi</i></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
</div>
Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-38303479239492991602011-12-01T01:02:00.000+01:002011-12-27T00:02:32.159+01:00A araña europea do ano 2012: a araña cavernícola grande.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-TF3TfEHnkiI/TtbEEhoNHlI/AAAAAAAAAWs/SUiQX6QYTxI/s1600/ara%25C3%25B1a+europea+2012+meta+menardi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-TF3TfEHnkiI/TtbEEhoNHlI/AAAAAAAAAWs/SUiQX6QYTxI/s400/ara%25C3%25B1a+europea+2012+meta+menardi.jpg" width="282" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><b style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; text-align: left;">Este é o cartel elaborado polo GIA para a península ibérica, a versión en galego, na que se diferencia da especie máis semellante.</b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"> </span></span></td></tr>
</tbody></table>
Como é sabido, na granítica parte occidental de Galicia, excepto as salgadas covas submarinas e furnas, non hai covas naturais, pero si hai algunhas minas e túneis. Na parte oriental de Galicia, entre os estratos calcarios, xa aparecen cavidades naturais sen maior particularidade que no resto da Península Ibérica, polo que a pesar da ausencia coñecida de citas en Galicia (segundo Cardoso e Morano, 2010) tanto da araña cavernícola grande <i>Meta menardi</i>, como da araña cavernícola grande meridional (<i>M. bourneti</i>), agardamos que proximamente aparezan nas catro provincias galegas. Así, na nosa comunidade, haberá tamén outras primicias, a sumar as xa anotadas polos nosos colegas europeos (<a href="http://www.european-arachnology.org/esy/esy12/english.shtml">European Spider of the Year 2012</a>), que traduzo aquí:<br />
<a name='more'></a><div class="postBody" style="background-color: white; color: #777777; font-family: 'trebuchet ms', verdana, arial, sans-serif; font-size: small; text-align: -webkit-auto;">
</div>
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">"Coa araña do ano 2012 prodúcense unha serie de primicias: unha nova familia de arañas (Tetragnathidae, arañas de grandes "mandíbulas"), un novo hábitat (covas) e un novo animal enlace do ano (é tamén animal cavernícola do ano). Pero vaiamos por partes; para comezar, unha breve untrodución da araña do ano: <i>Meta menardi</i> (Latreille, 1804), a araña cavernícola grande.</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">A araña cavernícola grande é unha das 955 especies de arañas de grandes quelíceros coñecidas por todo o mundo. En Europa temos 29 especies, e en Centroeuropa, 19.</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">A araña cavernícola grande Meta menarde ten unha ampla distribución xeográfica. Aparece en cavidades subterráneas a través da rexión Paleártica, coa excepción do Xapón. En Centroeuropa, atópase en rexións altas, normalmente, e é particularmente común en áreas kársticas coma os Alpes franceses ou suabos. A araña vive en covas subterráneas, sotos, minas e dentro de tuberías de pedra cunha humidade moderada e unha temperatura constante de máis de 7 ºC. Evita as cavernas con alta humidade ou atravesadas por correntes de aire."</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">Outra especie coa que é posible confundila é a <i>Metellina merianae</i> (Scopoli, 1763), pero é máis pequena (de 5 a 9 mm), coa tea máis conspicua, pero coa mesma abertura central que teñen todas as tetragnátidas, e que habita en pequenas cavidades con auga:</span><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-saCnTJGYFEo/TvjtYPfNlHI/AAAAAAAAAXA/YK7yiU9pSQQ/s1600/Meta+merianae+PCF.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-saCnTJGYFEo/TvjtYPfNlHI/AAAAAAAAAXA/YK7yiU9pSQQ/s400/Meta+merianae+PCF.JPG" width="272" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><b>Esta <i>Metellina merianae</i> foi fotografada en xullo no inferno dun muíño no sur do concello de Carballo.</b></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">"O apareamento nestas araña </span><i style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">Meta</i><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"> ten lugar xeralmente a inicios do verán. Despois, dende mediados de xullo a inicios de agosto, a femia constrúe unha casula ("cocoon") de 2 a 3 cm de diámetro que pendura dun fío. A casula contén entre 200 e 300 ovos, que a femia vixía por tres meses ata a súa morte. Arredor do fin de agosto, o saco de ovos comeza a se desintegrar e as novas arañas son visibles na casula como pequenos puntuos negros. As arañas novas non deixan aínda a casula ata a primavera seguinte. A descendencia entón fai o seu camiño cara á entrada da cova, onde poden atoparse algúns días ou semanas. Algúns dos xuvenís viaxan dende aquí ata outros sistemas de galerías; o resto permanece na cova onde naceron. Deste xeito, a poboación dispérsase e mantense. A araña cavernícola grande</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"> <i>Meta menardi</i> acada unha idade de 2 a 3 anos, en contraste cona maior parte das nosas arañas autóctonas, que soamente viven un ano.</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">A rede dd 20 a 30 cm da araña cavernícola grande pode ser interpretarse como altamente rudimentaria (é dicir, unha tea orbicular cun centro aberto) e raramente se susa para capturar unha presa. <i>Meta menardi</i> tende a gastar moito tempo perto das paredes da cova, onde pode capturar cochinillas, escaravellos, cempés, diplópodos, bolboretas invernantes e outros pequenos animais; algunhas veces incluso caracois. Tipicamente, pendúraas da tea en pequenos fíos. Este comportamento cazador, sen dependencia da rede -que orixinalmente empregaba para capturar presas- pode verse coma unha adaptación da xenética do comportamento destes animais á vida nas covas..."</span><br />
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">É das poucas arañas capaces de alimentarse de moluscos e de vivir máis dun ano. Curiosa bioloxía a desta araña de orbitela aberta, animádevos a participar. Se vedes algunha araña semellante, non dubidedes en contactar conmigo, ou co noso coordinador no GIA, Marcos Méndez, como outros anos.</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">E, por último, transmito tamén os mellores desexos do presidente do GIA pare este ano, con esta postal de nadal:</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-UXkcB69Wlsk/Tvj4SJ0__WI/AAAAAAAAAXM/LwTDQYvGdxg/s1600/tarjeta_navidad_gia+Meta.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="182" src="http://2.bp.blogspot.com/-UXkcB69Wlsk/Tvj4SJ0__WI/AAAAAAAAAXM/LwTDQYvGdxg/s320/tarjeta_navidad_gia+Meta.jpg" width="320" /></a></div>
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><br /></span></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-3528494071822407892011-07-14T22:49:00.001+02:002012-06-13T01:46:06.539+02:00As libélulas, lavacús e gaiteiriños reencóntranse coa cultura galega.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-O2AlYXH7_4o/Th9Jpp9k14I/AAAAAAAAAWg/_Qsgv1rRGM8/s320/gu%25C3%25ADa+lib%25C3%25A9lulas.jpg" width="189" /></div>
Foi obxecto dende o primeiro día deste blog tanto salientar a tradicional cultura arredor do mundo entomolóxico, como facer que o coñecemento das diferentes especies e da súa ecoloxía penetre nas nosas xentes. Despois de ollar a flamante guía de odonatos de Galicia* (edición de xuño'11), vexo o mimo co que Cosme Damián tratou os nomes populares, adaptándoos á máis descritiva nomenclatura ao precisar as especies, o cal foi unha agradable sorpresa nesta agardada guía, engadida ao minucioso do detalle anatómico logrado por Carlos Silvar, orientado á rápida indentificación das especies, seguindo as mellores guías de Odonatos, coma a famosísima Dijkstra (en inglés**), e cos esclarecedores comentarios de Miguel Ángel, o científico autor dos textos, quen nos guía por primeira vez na nosa lingua, non só polas especies xa atopadas en Galicia (ata o de agora, 53 especies), senón cun extra de 9 especies que será posible atopar no futuro por atoparse Galicia na súa marxe de distribución, ou aínda que raras, poidamos facer, como o propio autor di nalgunha especie, unha "fabulosa contribución á odonatofauna galega".<br />
De tódolos xeitos, permítome dar un aviso a navegantes, pensando nas últimas vagas de calor e no cambio climático: hai 4 anos que un novo "lavacú", empregando a terminoloxía proposta nesta guía, pasou o estreito cara á Península, trátase de <a href="http://www.biodiversidadvirtual.org/insectarium/Trithemis-kirbyi-img246075.html"><i>Trithemis kirbyi</i></a>, especie propia de practicamente toda África, polo menos ata o de agora. Supoño que tardaremos anos en vela por Galicia, pois a loita pola supervivencia segue aí fóra, pero a súa presenza en Sudáfrica fai recordar o ben que acollemos outras "compatriotas" coma a unlla de gato e a <span class="Apple-style-span" style="font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 19px;"><i>Arctotheca calendula </i>e a vinagreira <i>Oxalys pes-caprae</i></span>, aínda máis espalladas e tan naturalizadas que forman parte dos nosos recordos infantís.<br />
<br />
*<a href="http://www.baiaedicions.net/galego/baia-verde/guias-da-natureza/guia-das-libelulas-de-galicia.html">Baía Edicións - Guía das libélulas de Galicia</a><br />
**<a href="https://www.weboryx.com/phtml/ficha.phtml?r=1&Total=2&buspalabra=dragonflies&tipo=1&menu=libreria&ord=">WEBORYX - FIELD GUIDE TO THE DRAGONFLIES OF BRITAIN AND EUROPE INCLUDING WESTERN TURKEY AND NORTH-WESTERN AFRICA</a></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-26621595090989491392011-05-07T18:00:00.009+02:002011-06-04T19:35:43.348+02:00Época de máxima diversidade, máis ataques á vida.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-NlePqIIrPYI/TcVZuBID6CI/AAAAAAAAAWI/f_8M3FEQCFU/s1600/Issoria+lathonia+manchada.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="193" src="http://1.bp.blogspot.com/-NlePqIIrPYI/TcVZuBID6CI/AAAAAAAAAWI/f_8M3FEQCFU/s400/Issoria+lathonia+manchada.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-style: normal;">Xinandromorfo de </span>Issoria lathonia</i>, metade macho, </span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">metade femia, atopada</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> en campos de </span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Valdeorras en maio do ano pasado.</span></td></tr>
</tbody></table><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">En moitas ocasións vemos singularidades nos seres vivos que non pasan de ser curiosidades e, cientificamente, temos que resignarnos a iso, pois é moi difícil seguirlle a pista sen un traballo intensivo que demostre a relación deles con causas naturais ou inducidas por actividades humanas.</span><br />
<div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">Pois ben, ditos estudos para o caso dos xinandromorfos, existiron hai xa medio século, pois como dicía a ecóloga clásica, Rachel Carson:</span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><br />
</span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>Os mosquitos expostos ao DDT durante varias xeracións convírtense en estrañas criaturas chamadas xinandromorfos: son en parte machos e en parte femias.</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>As plantas tratadas con varios fenois sofren unha profunda destrución dos cromosomas, cambios nos xenes e un sorprendente número de mutacións, "cambios hereditarios irreversibles". Esas mutacións tamén se producen nas moscas do vinagre, os suxeitos clásicos de experimentos xenéticos, cando se someten ao fenol; ditas moscas presentan mutacións fatais tralo contacto cun dos herbicidas correntes ou co uretano. O uretano pertence ao grupo de substancias químicas chamadas carbamatos, dos que se obtén un número crecente de insecticidas e outros produtos químicos para a agricultura. Dous dos carbamatos úsanse en realidade para impedir o grelado das plantas almacenadas, precisamente debido aos seus probados efectos en deter a división celular. Un deles, a hidracina maleica, considérase un importante mutáxeno. </i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i></i>(traducido a partir do capítulo "A través de una estrecha ventana" na Primavera silenciosa).</span></span></div></div><div><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"></span><br />
<a name='more'></a></div><div><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">Hoxe, paseando pola vila, decateime de ata qué punto pode ser importante saber ler, pois as pombas que normalmente nos amenizan a tarde na praza, andaban a tomar areas mesturadas cun veleno e substancias tóxicas, tal como advertía dilixentemente un cartel, prohibindo o paso a tal campo de exterminio de malas herbas ou pequenos insectos, e foco de enfermidades por toxicidade aguda ou cancro para aves e outros animais, incluídos os humanos menos dispostos a facer caso dos avisos escritos, que entremos en contacto con ese céspede. Cómpre recordar ás autoridades municipais en xeral que existen alternativas que nos poñen en menor perigo, tal e como advirte o Safer Pest Control Project de Chicago, que recoñece ademáis que non todos os herbicidas e pesticidas están baixo os controis suficientes aínda hoxe (en EE.UU; aquí nin sequera hai información):</span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial, sans-serif;"><br />
</span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><a href="http://www.spcpweb.org/factsheets/lawnsSpanishColor2.pdf"><i>Céspedes, aceptables e saudables: Aviso, nenos no lecer.</i></a></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><i><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">Moitas veces</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">,</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">nos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">seus</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">xogos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">divertidos </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">como</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">correr</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">descalzo</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">pola</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">herba</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">, o</span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">s nenos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">entran</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">en</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">contacto</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">con</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">pesticidas</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">.</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">Despois de </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">andar</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">polo</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">céspede</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">,</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">persoas</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">e a</span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">nimais</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">poden</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">deixar</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">as alfombras</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">e </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">mobles</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">cubertos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">con</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">pesticidas</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">.</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">Ata</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">o</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">po d</span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">a</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">casa pode</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">quedar</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">contaminado</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">por eles</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">.</span></i></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><i><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">1. Segundo </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">algúns</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">estudos</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">,</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">existe</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">unha</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">relación entre</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">o</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">uso</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">de</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">pesticidas</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">do céspede</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">e</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">risco</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">,</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">catro </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">veces </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">ademais</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">,</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">que</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">os nenos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">contraeron</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">o</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">sarcoma</span> branco <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">de</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">tecidos </span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">.</span></i></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><i><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">2. </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">Nestes</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">estudos</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">,</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">tamén</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">afirma</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">que</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">a incidencia</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">de</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">cancro</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">no</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">cerebro</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">na</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">infancia</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">é</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">2-6</span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">veces</span><br />
<span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">maior</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">nos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">domicilios</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">en que</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">o</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">pesticida</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">se utilizou</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">.</span><br />
<span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">3. O</span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">s nenos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">son</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">especialmente</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">vulnerables</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">aos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">pesticidas</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">, </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">como</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">o</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">aire</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">que</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">respiramos</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">é</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">máis preto</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">do</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">chan</span><br />
<span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">onde</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">se</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">aplican</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">, e</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">tamén</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">son máis</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">propensos a </span><span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">poñendo</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">as súas</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">mans</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">na</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">boca</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">ou</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">esfregar</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">os ollos</span><br />
<span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">as</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">mans</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">sucias</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">.</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">Ademais</span><span title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">,</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">o</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">corpo</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">do neno</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">-</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">como</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">o</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">seu</span><br />
<span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">defensa</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">contra</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">as</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">toxinas</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">-</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">aínda está</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">en</span> <span class="hps" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">desenvolvemento</span><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones">.</span></i></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>(...)</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>CINCO PASOS PARA UN CÉSPEDE LIBRE DE PESTICIDAS:</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>1. Regue axeitadamente</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>2. Corte o céspede a xeito</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>3. Empregue fertilizante orgánico</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>4. Semente e use abonado superficial cada ano</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>5. Elimine as malezas ao natural.</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span class="" title="Haz clic para obtener otras posibles traducciones"><i>(ver o link do título para a explicación de cada paso)</i></span></span></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><br />
</div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">E relacionando coa entrada anterior neste blog, a escaseza de arañas e outros predadores en zonas cortadas do noso campo, tratadas con pesticidas e "coidadas" coincide curiosamente coa ausencia de pragas de cigarriñas escumadoiras e escaravellos defoliadores, mentres que outras zonas "a monte", ofrecen maior diversidade, máis arañas, e menos pragas. O control de pragas pasa por non ignorar nin atacar os que normalmente as controlaban cando non eran pragas. Non é soamente ecoloxía ou saúde pública, é economía viable e sentido común:</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><br />
</div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><br />
</div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-M-xYrsOH4nU/TcVp3t-ubKI/AAAAAAAAAWU/7hlgcPryGGE/s1600/Larvas+crisom%25C3%25A9lidos.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="180" src="http://4.bp.blogspot.com/-M-xYrsOH4nU/TcVp3t-ubKI/AAAAAAAAAWU/7hlgcPryGGE/s320/Larvas+crisom%25C3%25A9lidos.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Larvas do crisomélido azul (<i><a href="http://asturaleza.blogspot.com/2008/04/agelastica-alni.html">Agelastica alni</a></i>) atacando masivamente</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">as árbores, aquí unha folla de ameneiro (<i>Alnus glutinosa</i>).</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Nas proximidades, tamén adultos sobre ameneiros</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">e salgueiros (<i>Salix atrocinerea</i>).</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-hRKNwc7q7BI/TcV-woO0HCI/AAAAAAAAAWY/bM0MN7W96RQ/s1600/crisom%25C3%25A9lido+azul.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><img border="0" height="214" src="http://3.bp.blogspot.com/-hRKNwc7q7BI/TcV-woO0HCI/AAAAAAAAAWY/bM0MN7W96RQ/s320/crisom%25C3%25A9lido+azul.jpg" width="320" /></span></a></div><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br />
</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Tampouco as novas por Galicia parecen tranquilizarnos aos que pensamos que se abusa demasiado dos biocidas: </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><a href="http://avesdelariadoburgo.blogspot.com/2011/05/wwf-galicia-en-la-cola-de-la-lucha.html">Aves de la Ría do Burgo, A Coruña: WWF: Galicia, en la cola de la lucha contra el veneno</a></span></td></tr>
</tbody></table><div><br />
</div></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-4293241213877658122011-05-01T23:57:00.009+02:002011-05-02T00:39:03.175+02:00Maio, mes das... arañas!<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">Grandes descoñecidas a nivel mundial, estímase que o grupo das arañas, os arácnidos, serían o 2º grupo de animais con máis especies despois dos insectos. O certo é que, en canto a especies coñecidas, os arácnidos, cunhas 65.000 especies, agora mesmo estarían algo por detrás dos moluscos, con máis de 70.000 especies, pero ningún dos dous tería rival nos insectos, con máis dun millón de especies coñecidas, e estiman que o seu estudo podería dar cifras de ata 8 veces máis.<br />
Na Península Ibérica hai traballos exhaustivos publicados en localidades concretas, sobre todo dende finais do XIX, pero Galicia é unha das que está á cola en coñecemento de especies, como xa dixemos, con algo máis dunha centena de especies, moito menos cás mil trescentas descritas na Península, algunhas delas endémicas, outros elementos mediterráneos e africanos que elevan a diversidade ibérica con respecto ao centro e norte de Europa. A pesar de non chegar a Galicia os elementos africanos, si chegan os mediterráneos e algúns endemismos, aínda que está por ver en qué medida.<br />
Pois ben, este ano maio é máis mes das arañas que nunca por dous motivos fundamentais:<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-_toTztBYSUU/Tb3ZzUZcFAI/AAAAAAAAAWA/MJ7rJVK8q8E/s1600/Oxyopes.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="270" src="http://1.bp.blogspot.com/-_toTztBYSUU/Tb3ZzUZcFAI/AAAAAAAAAWA/MJ7rJVK8q8E/s400/Oxyopes.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Esta pequena e simpática <i>Oxyopes </i>sp; difícil de detectar e pouco<br />
representada en Galicia ata o de agora (soamente por <i>heterophtalmus</i>)<br />
podería sorprender con algunha nova especie para esta terra, sobre todo<br />
se empezamos con proxectos sistemáticos coma o COBRA.</td></tr>
</tbody></table><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1. Porque o método <a href="http://www.ennor.org/pro_cobra.html">COBRA</a> estandarizado para a mostraxe de arañas na Península Ibérica polo profesor Pedro Cardoso, establece maio e xuño como o período de maior diversidade, idóneo para colaborarmos ao coñecemento científico da entomofauna ibérica realizando un estudo de arañas na nosa zona.<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-hYn0Kp2gvpQ/Tb3ZJ6qUNdI/AAAAAAAAAV8/lClNIC6n4-w/s1600/Thomisius+onustus.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="242" src="http://2.bp.blogspot.com/-hYn0Kp2gvpQ/Tb3ZJ6qUNdI/AAAAAAAAAV8/lClNIC6n4-w/s400/Thomisius+onustus.jpg" style="cursor: move;" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Esta araña cangrexo <i>Thomisius onustus,</i> cun patrón de<br />
coloración que pode resultar familiar, pero que non é dos<br />
máis frecuentes, recórdanos que a diversidade non é soamente<br />
de especies. Hai varias especies que exhiben unha<br />
evidente variación de color, como por ex. a <i>Pisaura mirabilis,</i><br />
e unha maneira de aproximarnos a ela pode ser a fotografía.</td></tr>
</tbody></table><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
2. Porque os fotógrafo-naturalistas de BV establecen o mes de maio para enviar fotos deste mes a un concurso con premio en todo o territorio español: ver <a href="http://www.biodiversidadvirtual.org/taxofoto/articulos/invertebrados/939">Mayo El mes de las arañas | Biodiversidad Virtual</a>, que aínda que non permite a identificación das centenas de especies que poidan aparecer, si das máis aparentes.<br />
<a name='more'></a><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-4Q968YRjANc/Tb3apKJ_I-I/AAAAAAAAAWE/OS9dvcRaVCo/s1600/Agelena+sp.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="288" src="http://4.bp.blogspot.com/-4Q968YRjANc/Tb3apKJ_I-I/AAAAAAAAAWE/OS9dvcRaVCo/s400/Agelena+sp.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Ninfa de <i>Agelena </i>sp. fotografada en abril deste ano,<br />
como todas as fotografías anteriores.</td></tr>
</tbody></table><br />
E ademais, tamén maio é un bo mes para ir localizando as teas das <i>Agelenas </i>que nos valerán para enviar datos para a araña europea do ano 2011: <i>Agelena labyrinthica</i>, aínda que de momento non é útil a súa captura, pois a xenitalia non madurará ata o verán.<br />
E por último, por recoñecer ao César o que é do César, en canto a diversidade hai que dicir que os insectos, os campións indiscutibles teñen en catro ordes maior número incluso que todo o grupo de arácnidos, cos seguintes números aproximados de especies descritas:<br />
Lepidópteros (130.000), Himenópteros e Dípteros (150.000 cada unha) e 320.000 Coleópteros.<br />
Ver revisión da <a href="http://entomologia.rediris.es/sea/diversidad.htm">Sociedad Entomológica Aragonesa</a>.</div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-44482983773310575002011-03-22T00:06:00.008+01:002011-03-25T01:08:09.770+01:00Cicindelas á saída do inverno<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">Esta tempada, imos recibir o introito da primavera ou "antroido", como dirían algúns paisanos do norte, cunhas máscaras terroríficas. Pois aínda que estamos afeitos ás bolboretís aparicións que anuncian o fin do inverno e recordan os disfraces do entroido de cara máis colorista e amable, tamén desta festa é propio o despertar das feras, coma o oso de Salcedo, ou dos espíritos malignos soterrados que fan a súa aparición tamén nesta festa, coma as negras e terroríficas máscaras vianesas ou calquera monstro que se recicla da festa do samaín-halloween. Así, tamén os escaravellos tigre saen do seu acubillo invernal para amosar as súas metálicas cores e terribles mandíbulas.<br />
As cicindelas son unha das catro subfamilias de carábidos que están presentes nas nosas latitudes, son voadoras activas que asexan inquedas a súa presa cos seus enormes ollos, para alcanzala ao instante e darlle morte en poucos segundos coas súas temibles mandíbulas. Pero que comparta o nome do gran predador a raias, pode estrañar na cicindela campestre, non así nas especies de area (praia e ribeiras) que días desta semana facían aparición (19 e 20 de marzo) nas praias da Costa da Morte-Bergantiños:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><br />
<div style="text-align: center;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://lh4.googleusercontent.com/-2f-4le8q2Wk/TYfUsvkuwBI/AAAAAAAAAVg/e3RxvoliL6Q/s1600/Lophyra+flexuosa.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="253" src="https://lh4.googleusercontent.com/-2f-4le8q2Wk/TYfUsvkuwBI/AAAAAAAAAVg/e3RxvoliL6Q/s400/Lophyra+flexuosa.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Lophyra flexuosa</i>, asollándose nunha duna, amosa o seu deseño atigrado.</td></tr>
</tbody></table><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://lh6.googleusercontent.com/-PefQ6MbvApI/TYfVE3P310I/AAAAAAAAAVk/RFd2I6Rigz4/s1600/Lophyrida+littoralis+%252814%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="256" src="https://lh6.googleusercontent.com/-PefQ6MbvApI/TYfVE3P310I/AAAAAAAAAVk/RFd2I6Rigz4/s400/Lophyrida+littoralis+%252814%2529.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Lophyridia littoralis</i> exhibe as súas potentes mandíbulas, pegada ao chan e inmóbil para evitar o vento*.</td></tr>
</tbody></table><div style="text-align: left;"></div><a name='more'></a><br />
Pero tampouco son desprezables as mandíbulas dunha parente próxima da cicindela campestre, a <i>Cicindela maroccana</i>, da que vemos un exemplar espreguizándose no oriente ourensán:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div style="text-align: left;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://lh6.googleusercontent.com/-yksSVRGW5EI/TYfbU9pTI4I/AAAAAAAAAVs/kke_dtMWyrQ/s1600/Cicindela+maroccana+pseudomaroccana.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="313" src="https://lh6.googleusercontent.com/-yksSVRGW5EI/TYfbU9pTI4I/AAAAAAAAAVs/kke_dtMWyrQ/s400/Cicindela+maroccana+pseudomaroccana.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Cicindela </i>cf<i> maroccana</i> ssp <i>pseudomaroccana</i>, espertando dunha fría noite do interior ourensán**.</td></tr>
</tbody></table><br />
</div><div style="text-align: left;">Así, coloristas, metálicos e ameazantes, os deseños do entroido faunístico volverán como cada ano.<br />
Tampouco quero deixar de lembrar a importancia de coñecermos os nosos artrópodos predadores terrestres, é bastante doado e contribuirá a coñecer mellor o estado de conservación dos nosos ecosistemas terrestres, o que din en definir como Hárpax. En canto a cicindelas, o que podemos agardar para Galicia, soamente son dúas máis, unha moi común e outra moi rara, soamente das praias da Mariña, que marco en vermello:<br />
<br />
<span class="Apple-style-span" style="color: red;"><i>Cicindela transversalis</i> Dejean, 1822 ssp. <i>pseudoriparia </i>Mandl, 1935</span><br />
<i>Cicindela campestris </i>Linné, 1758 ssp. <i>campestris</i><br />
<i>Cicindela maroccana</i> Fabricius, 1801 ssp. <i>pseudomaroccana </i>Roeschke, 1891<br />
<i>Lophyridia littorali</i>s (Fabricius, 1787) ssp. <i>littoralis</i><br />
<i>Lophyra flexuosa</i> (Fabricius, 1787)<br />
<br />
Por último, e para rematar o disfraz, recordar que pode haber formas melánicas de varias especies (documentadas en <i>Lophyridia littoralis</i>, cando menos, pero temos indicios de melanismo tamén nas <i>Cicindela </i>spp).<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://lh6.googleusercontent.com/-qyZb-Cwk2qI/TYfrMw6DaWI/AAAAAAAAAVw/HNAXjpRxs7c/s1600/cicindela+mel%25C3%25A1nica.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="258" src="https://lh6.googleusercontent.com/-qyZb-Cwk2qI/TYfrMw6DaWI/AAAAAAAAAVw/HNAXjpRxs7c/s320/cicindela+mel%25C3%25A1nica.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Cicindela posiblemente melánica en Trevinca.***</td></tr>
</tbody></table><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">* Localizada este ano grazas ao compañeiro do GN Hábitat, Manolo.</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">** Hai outra fotografía deste mesmo individuo nunha entrada anterior.</span></div></div><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">*** Ver tamén o comentado por Xosé Ramón na entrada de maio do ano pasado.</span><br />
<br />
</div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-22727117998006133882011-02-05T23:21:00.011+01:002011-02-07T21:19:52.014+01:00Agelena labyrinthica, araña europea de 2011.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div>É o quinto ano que en Europa dende que en 2006 se celebrara a primeiro ano da araña europea pola Sociedade Europea de Aracnoloxía, bo momento para participarmos en Galicia, sobre todo pola especie, abondosa, común e doada de atopar e identificar superficialmente, para ir comezando este verán, cando están activas.<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TU3Lefx_vMI/AAAAAAAAAVM/gRQge6IPzH0/s1600/ara%25C3%25B1a+com%25C3%25BAn+de+labirinto.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="218" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TU3Lefx_vMI/AAAAAAAAAVM/gRQge6IPzH0/s400/ara%25C3%25B1a+com%25C3%25BAn+de+labirinto.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Aquí tedes un exemplar de Agelena labyrinthica (Clerck, 1757) ao lado dun río no interior da provincia da Coruña, onde andaban a cazar saltóns e mosquiñas en pleno mediodía.</td></tr>
</tbody></table>No ámbito ibérico, contamos coa garantía de colaboración do <a href="http://gia.sea-entomologia.org/web_intro_es.html">GIA - Grupo Ibérico de Aracnología</a> (dentro da SEA), do que son socio. Así coordinarémonos mellor en toda España e tamén teremos o asesoramento e segura identificación desta especie que lle dá nome á familia das diversas e cosmopolitas <i>Tegenarias</i>. Moi doada de localizar pola súa densa gran tea en forma de funil, que cobre unha extensa superficie e é visible a distancia, sobre todo despois dunha noite de orballo, a máis confundible é a <i>Agelena agelenoides </i>(Walckenaer, 1842), especie mediterránea nunca citada en Galicia, pero si en Bragança, cunha única cita no ano 40. Non é probable atopar esta última especie, pero si posible, pois cos datos que manexo, en Galicia soamente se terían detectado un 10 % das máis de mil especies peninsulares. Para máis información e contacto co coordinador español: <a href="http://www.european-arachnology.org/esy11/espanol.shtml">Araña común del laberinto</a>, e se dades un paseo por Portugal, aquí tedes información e máis contactos: <a href="http://www.european-arachnology.org/esy11/portugues.shtml">Aranha comum do labirinto</a>. De todos os xeitos, na sección entomolóxica do GN Hábitat poderemos organizar a previa recollida e revisión de datos de campo, así como outras dúbidas sobre a nosa entomofauna. Para iso podedes escribir ao e-mail do grupo: gnhabitat@yahoo.es.<br />
<a name='more'></a>E xa a ano pasado, tamén me indican no GIA que seguen a recoller datos de <i>Araneus diadematus </i>Clerck 1757 e <i>Araneus pallidus </i>(Olivier 1789), a primeira das cales foi araña europea 2010; pero indistinguibles dorsalmente, para diferencialas necesitamos a fotografía dos epixinos, como se ve no cartel elaborado por eles, e que dende o GN Hábitat vos podemos enviar con mellor resolución:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TVBRfBlBhYI/AAAAAAAAAVQ/28qcal9e9Io/s1600/p%25C3%25B3ster+ara%25C3%25B1a+2010.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="318" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TVBRfBlBhYI/AAAAAAAAAVQ/28qcal9e9Io/s400/p%25C3%25B3ster+ara%25C3%25B1a+2010.jpg" width="400" /></a></div><br />
Desculpade as modificacións de última hora os lectores máis adiantados do blog, púxenas tal como me foron chegando.</div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-33526032869308754462011-01-09T00:00:00.007+01:002011-02-15T18:18:07.058+01:00Devastación innecesaria... de novo.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TSjt_zqaYkI/AAAAAAAAAU4/tIZroFmmaQI/s1600/800px-Clothianidin.svg.png" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="84" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TSjt_zqaYkI/AAAAAAAAAU4/tIZroFmmaQI/s200/800px-Clothianidin.svg.png" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Clotianidina (clothianidin).</td></tr>
</tbody></table>Asistimos dende hai máis dun lustro impotentes a un declive xeralizado das abellas e outros polinizadores, sobre todo naquelas áreas onde a agricultura se fai de xeito menos tradicional. A explicación oficial veu dicir que se trataba dunha enfermidade bacteriana introducida, despois pola combinación dun fungo e un virus, destacándoa como factor principal fronte á xa comprobada desorientación das abellas despois de libar en flores de zonas tratadas con clotianidina (pesticida neonicotinoide organoclorado). Pois ben, o mes pasado, grazas a Wikileaks, confirmamos o que xa se sospeitabamos, que se estaba restando importancia de maneira interesada ao xa coñecido CCD (ou desorde de colapso das colonias) provocado por nicotinoides (ver <a href="http://www.buglife.org.uk/conservation/campaigns/Neonicotinoids+minister+letter.htm#_ftn1">Neonicotinoids minister letter</a>). Aínda a mediados do 2010, grazas a The New York Times, enterabámonos que algún dos científicos que traballara para apoiar aos indignados apicultores, era contratado directamente por Bayer, principal produtor da clotianidina (podédelo comprobar <a href="http://www.cnnexpansion.com/negocios/2010/10/14/bayer-en-duda-por-la-muerte-de-abejas">aquí</a>). Dende que foron permitidos en EEUU (2003) e na Unión Europea (2005), os pesticidas nicotinoides non deixaron de minguar as poboacións de abellas silvestres e domésticas, tanto é así, que un deles xa se prohibira en 1999, despois de acabar cun terzo das súas abellas, e a clotianidina foi prohibida sucesivamente en Alemaña, Francia, Italia e Eslovenia. En 2008, a axencia para a protección do medio ambiente estadounidense (EPA) foi denunciada polo Concilio para a Defensa dos Recursos Naturais, en defensa dos apicultores; pero a proba definitiva aquí a temos. Os prevaricadores norteamericanos e os responsables da filial de Bayer deben ser duramente castigados por sumirnos noutra ameaza global, que pon en perigo o mantemento de calquera ecosistema terrestre. O envelenamento da terra por intereses económicos particulares non é nada novo, e foi especialmente notorio nos anos 50, contra o que reaccionaron moitos científicos, entre eles a bióloga mariña Rachel Carson, da que extraio unha pasaxe de hai 49 anos, que ofrece unha curiosamente axeitada descrición do mecanismo de acción da clotianidina sobre sementes de maínzo e nabos, substitúanse o insecticida mencionado e os cultivos polos do problema actual, e terase unha perfecta explicación do que sucede hogano:<br />
<a name='more'></a><br />
<div><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TSjnQ-RxDzI/AAAAAAAAAU0/hEU0lT47Swo/s1600/carson.gif" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TSjnQ-RxDzI/AAAAAAAAAU0/hEU0lT47Swo/s200/carson.gif" width="166" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">A bióloga e escritora Rachel Carson</td></tr>
</tbody></table><div class="MsoNormal"><span lang="GL"><i>Os [insecticidas] sistémicos actúan por outras arrevesadas vías. Aplicados ás sementes, tanto por impregnación como por un recubrimento combinado con carbono, estenden os seus efectos á seguinte xeración de plantas e produce plantóns pezoñentos para áfidos e outros insectos zugadores. Hortalizas como chícharos, xudías e remolachas do azucre protéxense así ás veces. As sementes do algodón </i></span><i>foron algunhas veces usadas </i><i>cubertas cun insecticida sistémico en California, onde 25 traballadores agrícolas que plantaban algodón no val de San Xaquín en 1959 foron afectados por unha súpeta enfermidade, causada por manipular coa man as bolsas das sementes tratadas.</i></div><div class="MsoNormal"><span lang="GL"><i>En Inglaterra, alguén preguntou</i></span><i>se </i><i> qué pasaría cando as abellas empregasen o néctar de plantas tratadas con sistémicos. Investigouse isto en áreas tratadas cun composto químico chamado escradán (schradan). Aínda que as plantas foran pulverizadas antes de formarse as flores, o néctar producido máis tarde contiña o veleno. O resultado, tal como era predicible, foi que o mel feito con esas abellas tamén contiña o escradán.</i> </div><div class="MsoNormal"><span lang="GL">(cap. <i>Elixires de morte</i>, do libro <i>Primavera Silenciosa</i>, de R. Carson (1962). Tradución propia a partir do orixinal).<o:p></o:p></span><br />
<span lang="GL"><br />
</span><br />
<span lang="GL">Máis adiante reflexiona como xa o fixera Darwin sobre a importancia das abellas para os ecosistemas e os cultivos e tamén dará numerosos exemplos de cómo os insectos que se intentan eliminar son precisamente os que mellor se defenden, caendo os considerados beneficiosos antes. Nada novo, por desgraza, excepto que agora os pesticidas empregados, despois da prohibición do DDT e outros, adoitan ter menor persistencia no ambiente e contrólase máis a súa cantidade. Polo demáis, a prevalencia dos intereses da industria química sobre os coñecementos ecolóxicos e o propio sentido común, segue traxicamente igual.</span></div></div></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-24478635788347237332010-11-09T01:38:00.003+01:002010-11-09T18:47:01.981+01:00Exposición "Unha ollada natural" de Calros SilvarNa Casa das Ciencias da Coruña, durante novembro deste ano, unha mostra dunha das mellores e expertas mans do debuxo da natureza en Galicia, desta vez cun bo tratamento da entomofauna galega, dende a típica vacaloura aos diversos odonatos. Unha cita que os cautivados pola estética entomolóxica non nos podemos perder.<br />
<div style="text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNiXX8X0JbI/AAAAAAAAAUI/frO4yvHoDSo/s1600/5145105855_4ea867e7c6_z.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNiXX8X0JbI/AAAAAAAAAUI/frO4yvHoDSo/s320/5145105855_4ea867e7c6_z.jpg" width="278" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><a name='more'></a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIJ23z1GI/AAAAAAAAAUM/tdj5-QOUC0I/s1600/5145706096_b53a65b9e1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIJ23z1GI/AAAAAAAAAUM/tdj5-QOUC0I/s320/5145706096_b53a65b9e1.jpg" width="201" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIOJZQvUI/AAAAAAAAAUQ/mHGjLtXkdz0/s1600/5145706036_b723215fc0_z.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIOJZQvUI/AAAAAAAAAUQ/mHGjLtXkdz0/s320/5145706036_b723215fc0_z.jpg" width="254" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIP8Wk-dI/AAAAAAAAAUU/Ue23jjoqfTg/s1600/5145105281_f4123a181d_b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="246" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIP8Wk-dI/AAAAAAAAAUU/Ue23jjoqfTg/s320/5145105281_f4123a181d_b.jpg" width="320" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIS8syyOI/AAAAAAAAAUY/Oe5FVYgeiyI/s1600/5145105631_8bed737aed_z.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIS8syyOI/AAAAAAAAAUY/Oe5FVYgeiyI/s320/5145105631_8bed737aed_z.jpg" width="225" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIWfSTgFI/AAAAAAAAAUc/uvLeTgBhTLA/s1600/5145105101_e095e8ff81_z.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIWfSTgFI/AAAAAAAAAUc/uvLeTgBhTLA/s320/5145105101_e095e8ff81_z.jpg" width="226" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIuejoNgI/AAAAAAAAAUg/_U5azWZhUHE/s1600/5145105797_601a60a1d9_b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="244" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TNmIuejoNgI/AAAAAAAAAUg/_U5azWZhUHE/s320/5145105797_601a60a1d9_b.jpg" width="320" /></a></div><br />
<br />
</div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-88792712322066744102010-11-01T22:50:00.002+01:002010-11-09T18:48:49.081+01:00Unha chinche moi vistosa considerada praga chega a Galicia<div class="separator" style="clear: both; color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 10.8333px; line-height: 20px; text-align: left;">A mediados de outubro deste ano apareceron estas chinches chamadas <i>Leptoglossus occidentalis</i> Heidemann, 1910, praga que se alimenta xa dos brotes de coníferas por varios puntos de Galicia occidental, onde non había rexistros previos, pero si moito piñeiro de repoboación susceptible de ser atacado por esta "colona" americana. </div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="border-bottom-color: rgb(170, 119, 85); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; border-left-color: rgb(170, 119, 85); border-left-style: solid; border-left-width: 1px; border-right-color: rgb(170, 119, 85); border-right-style: solid; border-right-width: 1px; border-top-color: rgb(170, 119, 85); border-top-style: solid; border-top-width: 1px; color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 10.8333px; line-height: 20px; margin-bottom: 0.5em; margin-left: auto; margin-right: auto; padding-bottom: 4px; padding-left: 4px; padding-right: 4px; padding-top: 4px; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TM8N5BzzbrI/AAAAAAAAASU/iF8dzANUQBg/s1600/Leptoglossus+occidentalis.jpg" imageanchor="1" style="color: #6b55aa; margin-left: auto; margin-right: auto; text-decoration: none;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TM8N5BzzbrI/AAAAAAAAASU/iF8dzANUQBg/s320/Leptoglossus+occidentalis.jpg" style="border-bottom-color: rgb(170, 119, 85); border-bottom-style: none; border-bottom-width: 1px; border-color: initial; border-left-color: rgb(170, 119, 85); border-left-style: none; border-left-width: 1px; border-right-color: rgb(170, 119, 85); border-right-style: none; border-right-width: 1px; border-top-color: rgb(170, 119, 85); border-top-style: none; border-top-width: 1px; border-width: initial; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" width="190" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="font-size: 10px; text-align: center;">A chinche americana das coníferas <i>Leptoglossus occidentalis</i> intentando colarse na miña vivenda.</td></tr>
</tbody></table><a name='more'></a><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"></div><div style="text-align: -webkit-auto;"><br />
</div><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="border-bottom-color: rgb(170, 119, 85); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; border-left-color: rgb(170, 119, 85); border-left-style: solid; border-left-width: 1px; border-right-color: rgb(170, 119, 85); border-right-style: solid; border-right-width: 1px; border-top-color: rgb(170, 119, 85); border-top-style: solid; border-top-width: 1px; color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 10.8333px; line-height: 20px; margin-left: 1em; margin-right: 1em; padding-bottom: 4px; padding-left: 4px; padding-right: 4px; padding-top: 4px; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TM8VGpcik_I/AAAAAAAAASY/nbxt-6_rMZg/s1600/Chinche+L.+occidentalis+proboscide.jpg" imageanchor="1" style="color: #6b55aa; margin-left: auto; margin-right: auto; text-decoration: none;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TM8VGpcik_I/AAAAAAAAASY/nbxt-6_rMZg/s320/Chinche+L.+occidentalis+proboscide.jpg" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-color: rgb(170, 119, 85); border-left-style: none; border-right-color: rgb(170, 119, 85); border-right-style: none; border-top-color: rgb(170, 119, 85); border-top-style: none; border-width: initial; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" width="214" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="font-size: 10px; text-align: center;">Aquí podemos vela alarmante probóscide deste intruso invernal de moitas construcións humanas, pero que saibamos non ten costume de andar furando carnes de ninguén, pois nisto as chinches son moi caprichosas.</td></tr>
</tbody></table><br />
<div class="" style="clear: both; color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 10.8333px; line-height: 20px; text-align: left;">Esta especie americana non é unha visitante ocasional ou recente emigrada a Europa, senón máis ben instalado hóspede das coníferas europeas, pois xa en 1999 aparecera no N de Italia e no ano 2004 fai o propio en Cataluña. Os compañeiros de BV cóntannolo en <a href="http://www.biodiversidadvirtual.org/wiki/tiki-read_article.php?articleId=11" style="color: #6b55aa; text-decoration: none;">Leptoglossus occidentalis Heidemann 1910 : Biodiversidad Virtual</a></div><div class="" style="clear: both; color: #333333; font-family: Georgia, serif; line-height: 20px; text-align: left;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: 10.8333px;">Pero en Galicia realmente a primeira observación publícana Javier Pérez e Fernando Prieto na revista electrónica galega Arquivos Entomolóxicos: </span></span><a href="http://www.aegaweb.com/arquivos_entomoloxicos/ae04_2010_valcarcel_prieto_leptoglossus_occidentalis_nueva_galicia.pdf" style="color: #6b55aa; font-size: 10.8333px; text-decoration: none;">AE4</a><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: 10.8333px;">, e é esta información e a aparecida en prensa (</span></span><span class="Apple-style-span" style="color: black; font-family: 'Times New Roman'; line-height: normal;"><a href="http://www.lavozdegalicia.es/sociedad/2010/10/26/00031288129721130851707.htm"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">ver noticia na Voz</span></a>) </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: 10.8333px;">a que me fai revisar a fotografía daquel curioso bicho que intentaba colarse na miña cociña en Ponteareas o 14 do xa pasado mes, resultando a observación case simultánea da ofrecida por estes autores uns quilómetros máis ao norte... e seguramente simultánea de tantas outras observacións superficiais por galegos non dispostos a facer excesos de hospitalidade con este inquietante inquilino, xa que como anotan os autores en prensa, estas grandes chinches da familia das Coreidae son dadas a buscar refuxio invernal para evitar os fríos nocturnos.</span></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-82658710548025861062010-09-01T00:28:00.009+02:002012-07-12T18:53:54.491+02:00Máis de 50 especies de Odonatos en Galicia<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
O pasado mes de xullo nun exaustivo estudo que se está a levar por Emilio Sabarís e outros naturalistas e co apoio académico de Adolfo Cordero na cuadrícula UTM que inclúe a Lanzada e parte das ameazadas pozas da Fianteira, aparecía unha especie posible pola latitude pero de todo inesperada, por non haber citas máis que no levante e sur da península Ibérica, algo do que se fixo eco a prensa por, ademais de chegar á especie nº 36 na zona, era nova especie para Galicia, algo que podedes comprobar no blog de Pablo Sanmartín: <a href="http://anillagalicia.blogspot.com/search?updated-max=2010-08-18T22:45:00%2B02:00&max-results=2">Anillamiento y algo más.</a><br />
Pois ben, este proxecto modélico de estudar para conservar, no máis puro estilo do noso lema, deunos folgos no GN Hábitat para iniciar este ano en imitación outro Proxecto Odonatos doutras zonas representativas dos distintos ecosistemas galegos. Os espazos naturais protexidos ou non da Costa da Morte, o río Mandeo, o Xistral, etc. teñen distintas características có litoral pontevedrés estudado e por suposto cás zonas mediterráneas do sur e as montañas orientais. A nosa intención é coñecer a diversidade de distintas zonas para logo poder facer un seguemento de cada espazo ou cuadrícula escollida.<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH1_eJSoSyI/AAAAAAAAARk/0ndU2WXE-nY/s1600/sympetrum+flaveolum.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="190" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH1_eJSoSyI/AAAAAAAAARk/0ndU2WXE-nY/s320/sympetrum+flaveolum.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">As femias deste especie as ás son especialmente recoñecibles<br />
pola mancha alar que case sempre sobrepasa a axila da á.</td></tr>
</tbody></table>
Logo, nunha saída entomolóxica con Jorge Ramos, a finais de xullo, atopabamos esta femia de <i>Sympetrum flaveolum</i>, na zona de Sanabria, Zamora; a 1400 msnm. no límite externo da súa distribución, ás portas do límite con Ourense (a unha decena de quilómetros).<br />
Comunicamos de inmediato aos compañeiros da asociación o achádego e intentamos organizar outra expedición, que fracasou por compromisos varios. Por fin, noutro día tórrido, xa na última fin de semana de agosto, Loli Pardo e mais eu, achegámonos facer unha ruta pola Veiga, a ver se andaba por alí algunha amiga súa, como así foi nunha pequena xunqueira a uns 1300 msnm. O certo é que non apareceu ningunha femia, non sabemos se por ter xa completado o seu ciclo facendo a posta ou por que andaban refuxiadas nas touzas cercanas; pero si 3 machos, a bo seguro preparados por se calquera femia solicitaba os seus servizos. Aquí deixo distintos planos da especie para facilitar o seu recoñecemento a algún montañeiro intrépido:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH2HyYwinHI/AAAAAAAAAR0/X4BL2QJBSZQ/s1600/Sympetrum+flaveolum.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="260" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH2HyYwinHI/AAAAAAAAAR0/X4BL2QJBSZQ/s320/Sympetrum+flaveolum.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH2HqXRiL-I/AAAAAAAAARs/wqjbL5mbO8o/s1600/Symp.+flav.+frontal.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="180" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH2HqXRiL-I/AAAAAAAAARs/wqjbL5mbO8o/s320/Symp.+flav.+frontal.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH2H2IWd7iI/AAAAAAAAAR8/5vyTVpBym98/s1600/S+flaveolum.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="212" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH2H2IWd7iI/AAAAAAAAAR8/5vyTVpBym98/s320/S+flaveolum.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Neste individuo, ademais das manchas amarelas bastante extendidas, podemos ver indicios dun ataque.</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
Mais a historia non remata aí, pois os naturalistas Martiño Cabana e Anxos Romeo* atopárona a mediados de agosto en varios puntos máis ao norte, ata as montañas orientais de Lugo. E non perderon tempo, pois xa teñen o artigo en vías de publicación.<br />
Así que temos <i>Sympetrum flaveolum</i> ben asentado polo menos nas montañas fronteirizas con Castela e León. Agardemos un bo futuro nestas montañas sen igual, aínda que o macho danado non lle viña mal saber que alguén anda asexando por alí:<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH2H4PcmnZI/AAAAAAAAASE/9GnQURnndFk/s1600/picanzo+com%C3%BAn.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="160" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TH2H4PcmnZI/AAAAAAAAASE/9GnQURnndFk/s320/picanzo+com%C3%BAn.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Picanzo cabecirrubio (<i>Lanius senator</i>), na zona da xunqueira.</td></tr>
</tbody></table>
Segundo o estudo preliminar publicado por varios autores na revista especializada <i>Odonatologica </i>(nº 36) no ano 2007, había rexistradas en Galicia 49 especies, número tentador para o redondeo que con estes achádegos xa subiu a 51 especies de odonatos en Galicia... e subindo. Os odonatos resistentes ao frío ou aquí de montaña <i>Aeshna juncea</i> e o <i>Lestes sponsa</i> están nos montes veciños a Galicia.<br />
<br />
* En canto as citas sexan publicadas, retomarei no blog o tema dos odonatos de montaña, que me parece de primeira orde para a conservación.</div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-75302124352088795462010-08-26T23:20:00.001+02:002014-02-10T20:17:31.697+01:00Carábidos das ribeiras do Mandeo, e algo máis.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
A finais de xullo, e seguindo coa fauna e flora das fragas, compañeiros do GN Hábitat (Sección Entomolóxica) fomos botar un ollo a unha zona do Mandeo augas arriba da central do Zarzo, que cos seus bruscos cambios no caudal do río, está a decimar as poboacións do endemismo <i>Carabus (Ctenocarabus) galicianus</i> na maior parte do couto de Chelo. En primeiro lugar, quería compensar a apresurada fotografía na entrada anterior do ombrófilo <i>Hymenophyllum tunbrigense</i>, tamén presente aquí nas fragas do Mandeo, con este detalle dos seus soros "bivalvos" e onde se pode aprezar mellor a finura da lámina monocapa e incluso o brillo individual de cada célula baixo a cutícula:<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFrHN5FLEjI/AAAAAAAAAP8/ZFIEfJc5gnM/s1600/Soros+Hymenophyllum.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFrHN5FLEjI/AAAAAAAAAP8/ZFIEfJc5gnM/s400/Soros+Hymenophyllum.jpg" height="400" width="350" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Primeiro plano do <i>Hymenophyllum tunbrigense</i></td></tr>
</tbody></table>
Moi perto deste ambiente, nunha pequena ribeira areosa, estaban os protagonistas desta expedición, un par de femias de <i>C. (Ctenocarabus) galicianus</i>; máis cargadas de ácaros que de costume.<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbLWxZaqOI/AAAAAAAAAQE/3IOX7g4EBIM/s1600/C.+galicianus.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbLWxZaqOI/AAAAAAAAAQE/3IOX7g4EBIM/s320/C.+galicianus.jpg" height="190" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Femia de <i>C. galicianus</i> atopada no Mandeo, na que se pode observar o posible parasitismo por ácaros nos ombreiros elitrais.</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<a name='more'></a><br />
Tamén acompañaba un "bembidino" estritamente ripícola, o <i>Ocydromus (Bembidionetolizkya) tibialis</i>, un dos máis verde-azulados do grupo:<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbMQc61FzI/AAAAAAAAAQM/v8ZIWDvlzW0/s1600/Bembidionetolyzka+tibialis.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbMQc61FzI/AAAAAAAAAQM/v8ZIWDvlzW0/s320/Bembidionetolyzka+tibialis.jpg" height="320" width="270" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Ocydromus (Bembidionetolitzkya) tibialis</i></td></tr>
</tbody></table>
Pero augas abaixo, os carábidos que aparecían eran menos exclusivos das ribeiras, como o <i>Platynus assimilis</i>, típico de bosque húmido, e o <i>Ocydromus (Peryphiolus) caligatus, </i>este xa ripícola, pero normalmente entre vexetación e lama, xa non exclusivo de areais de ribeira, aquí si aparecían en areas rodeadas de buños e outra vexetación:<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbqe8eLxTI/AAAAAAAAAQk/52jAoHnsNoo/s1600/Platynus+assimilis.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbqe8eLxTI/AAAAAAAAAQk/52jAoHnsNoo/s320/Platynus+assimilis.jpg" height="235" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Platynus assimilis</i>.</td></tr>
</tbody></table>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbqsYYYP_I/AAAAAAAAAQs/02lxmDuZs_s/s1600/Ocydromus++caligatus+2.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbqsYYYP_I/AAAAAAAAAQs/02lxmDuZs_s/s320/Ocydromus++caligatus+2.JPG" height="195" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Ocydromus caligatus</i> (foto de Jorge Ramos)</td></tr>
</tbody></table>
A razón de atoparmos estas especies soamente nun ecosistema axeitado para os tipicamente ripícolas, ben se puido deber ao azar, pero dada a escaseza destes ambientes na zona e a proximidade da presa de Zarzo, que periodicamente sobe bruscamente o nivel das augas, fannos pensar que está a afectar moi negativamente á fauna do Mandeo, sobre todo augas abaixo, que xa noutras ocasións constatamos era moi pobre en carábidos ripícolas estritos.<br />
Tampouco faltou os regatos o <i>Pterosticus cristatus </i>ssp<i> cantabricus</i>.<br />
En canto a odonatos, tamén foi un bo día, pois conseguimos observar adultos de <i>Onycogomphus uncatus</i> e <i>Calopteryx virgo</i>, pero sobre todo, atopamos exuvias de <i>Cordulegaster boltoni, Boyeria irene</i> e un <i>Onycogomphus</i>, a bo seguro o xa mencinado.<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbtzhvDTNI/AAAAAAAAAQ0/vFrKoMtqlKg/s1600/Onycogomphus+uncatus.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/THbtzhvDTNI/AAAAAAAAAQ0/vFrKoMtqlKg/s320/Onycogomphus+uncatus.jpg" height="261" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Onycogomphus uncatus</i> en Zarzo. Fotografía de Ricardo Ferreiro</td></tr>
</tbody></table>
</div>
Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-78154968968067606792010-07-28T23:07:00.008+02:002010-11-01T22:06:23.044+01:00Resultados da saída ao Eume (carábidos e fentos forestais) e próxima charla sobre o Eucarabus deyrollei<div style="border-collapse: collapse; font-family: arial,sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">A pasada semana, unha ducia de persoas convocadas por Saramaganta e o GN Hábitat, e guiadas por un membro deste grupo: Jorge Ramos, acudimos a un </span></span><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">training day</span></span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> máis, que nesta ocasión desprazouse ao norte para ver a mellor conservada masa de bosque atlántico: o Parque Natural das Fragas do Eume. Nel puidemos observar as dúas especies e unha subespecie de </span></span><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Carabus </span></span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">endémicas deste recanto noroeste da península:</span></span></div><div style="border-collapse: collapse;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCKO-WFI9I/AAAAAAAAAO8/aLeAlwM8-MA/s1600/Ctenocarabus.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><img border="0" height="211" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCKO-WFI9I/AAAAAAAAAO8/aLeAlwM8-MA/s320/Ctenocarabus.jpg" width="320" /></span></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: small;"><span class="Apple-style-span">Primeiro plano do predador de vermes e outros animais semiacuáticos,</span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: small;"><span class="Apple-style-span"> o </span></span><span style="font-size: small;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><span class="Apple-style-span">C. galicianus</span></span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: small;"><span class="Apple-style-span">, portando un ácaro forético, é dicir que aproveita o gran escaravello como transporte.</span></span></td></tr>
</tbody></table><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">- Carabus (Ctenocarabus) galicianus</span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">: na ribeira dun regato afluente do Eume, pois no curso principal están en moita menor cantidade debido ás frecuentes subas de nivel por liberación de auga do encoro.</span></div><div style="border-collapse: collapse;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCM3zhaScI/AAAAAAAAAPM/a1VLhD0C4Pw/s1600/larva+deyrollei.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><img border="0" height="150" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCM3zhaScI/AAAAAAAAAPM/a1VLhD0C4Pw/s320/larva+deyrollei.jpg" width="320" /></span></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Larva de</span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"> E. deyrollei</span></span></i></td></tr>
</tbody></table><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">- Carabus (Eucarabus) deyrollei</span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">: varios machos activos, cruzando o camiño e algunha larva na ribeira do río, como a da foto enriba.</span><br />
<span style="font-size: large;"><br />
</span><br />
<span style="font-size: large;"><br />
</span><br />
<a name='more'></a><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;"><br />
</span> </div><div style="border-collapse: collapse;"><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">- Carabus (Chrysocarabus) lineatus lateralis</span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">:</span><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> </span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">Un exemplar capturado nunha arañeira.</span></div><div style="border-collapse: collapse;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">- Dentro doutros Caraboidea, como os Pterostichidae, abondaba o elemento europeo-occidental </span><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Pterostichus cristatus cantabricus</span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCLTBcXgAI/AAAAAAAAAPE/guRqec91PNI/s1600/pterostichus+cristatus+cantabricus.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><img border="0" height="236" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCLTBcXgAI/AAAAAAAAAPE/guRqec91PNI/s320/pterostichus+cristatus+cantabricus.jpg" width="320" /></span></a></div><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">Ben, o número de especies non espanta a ninguén, pois con trampas de caída e outras técnicas máis agresivas recolléronse xa 103 especies de carábidos nestas fragas, iso si, en tódalas estacións, nas que destaca o outono e a primavera. Asemade, co trazado escollido aseguramos </span><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">C. galicianus</span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">, pero impedimos explorar ambientes diversos como pradeiras, matos, etc. que permitirían unha diversidade maior; quedando nós moi restrinxidos ao fondo do val do Eume.</span></div><div style="border-collapse: collapse;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">Por outra banda, un pouco a xeito de comodín, xa que as fragas destacan pola diversidade de fentos (Pteridophyta), entre as máis de 30 especies que se poden atopar aquí, destacamos os relictos macaronésicos, que hoxe sobreviven tanto nas illas atlánticas con laurisilva -Madeira, Canarias...-, como nos bosques atlánticos peninsulares protexidos das xeadas por fragas e bosques:</span></div><div style="border-collapse: collapse;"><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-style: normal;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Culcita macrocarpa, </span></i></span></i><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Cystopteris viridula, </span></i><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Davallia canariensis, </span></i><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Dryopteris aemula, </span></i><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Dryopteris guanchica </span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;">e </span><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Woodwardia radicans</span></i></span></div><div style="border-collapse: collapse; font-family: arial,sans-serif;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCTkLuAwUI/AAAAAAAAAPU/Zcg3mjVF20w/s1600/woodward.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><img border="0" height="210" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCTkLuAwUI/AAAAAAAAAPU/Zcg3mjVF20w/s320/woodward.jpg" width="320" /></span></a></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: small;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><span class="Apple-style-span">Woodwardia radicans</span></span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: small;"><span class="Apple-style-span">. Nótense as esporas arredor dos nervios principais da fronde,</span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: small;"><span class="Apple-style-span"> que fan deste fento habitante das zonas máis húmidas do bosque un dos máis doadamente recoñecibles.</span></span></td></tr>
</tbody></table><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br />
</span> </span><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> </span></span></i></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">A zona do mosteiro, ademais dos mencionados arriba, tamén ofrece algúns fentos non relícticos, pero de hábitat máis disperso ou raro:</span></span><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFKwaJEiXyI/AAAAAAAAAP0/-SI1HZGqYPA/s1600/H.+tunbrigense.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFKwaJEiXyI/AAAAAAAAAP0/-SI1HZGqYPA/s320/H.+tunbrigense.jpg" width="205" /></a></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: small;"><i><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Hymenophyllum tunbrigense, </span></span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">con esporas maduras, pero un pouco seco.</span></span></td></tr>
</tbody></table><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br />
</span> </span><br />
<span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Hymenophyllum tunbrigense</span></span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">, das paredes avesías e con auga pingando case todo o ano. Bastante raro.</span></span><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCXZZe3iyI/AAAAAAAAAPc/a5Rzw6UwXQM/s320/anogramma.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" width="180" /></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: small;"><i>Anogramma leptophylla</i></span></td></tr>
</tbody></table><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Anogramma leptophylla</span></span></i><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">, en paredes avesías máis secas. Nada raro por mor de vivir en construcións, pero destácoo aquí por ser un sobrevivinte en Caaveiro: a pesar de ter limpado a conciencia as paredes das ruínas do mosteiro na súa restauración, aínda quedaban uns poucos pés nalgún murete, xa moi secos por estes calores.</span></span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br />
</span> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: large;"> </span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Pero isto non é todo. Ademais das moitas especies doutros grupos observadas, quería aquí recordar que deixamos enriba unha larva que foi recentemente redescrita por Jorge Ramos, si, o experto que nos acompañou, e este biólogo, autor de varios artigos científicos, relator en varios congresos entomolóxicos, vainos falar sobre esa larva e o seu adulto, que aquí tedes:</span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCYqKi6fFI/AAAAAAAAAPk/_YL8W4GGZsg/s1600/Deyrollei.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><img border="0" height="195" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCYqKi6fFI/AAAAAAAAAPk/_YL8W4GGZsg/s320/Deyrollei.jpg" width="320" /></span></span></a></span></div><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Pero tamén sobre a técnica de cría da larva para demostrar a súa paternidade, cousa bastante laboriosa se temos en conta que o autor vive fóra do ámbito de dita especie. Aquí pego unha foto súa dunha escea da cría de </span></span><span style="font-size: large;"><i><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Eucarabus deyrollei</span></span></i></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> para este fin científico.</span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCZwfTGrRI/AAAAAAAAAPs/vDenwrXNtow/s1600/c%C3%B3pula+deyrollei.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><img border="0" height="242" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TFCZwfTGrRI/AAAAAAAAAPs/vDenwrXNtow/s320/c%C3%B3pula+deyrollei.jpg" width="320" /></span></span></a></span></div><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Cambian bastante, verdade? Pois este curioso Carabus forestal aínda ten máis gama cromática.</span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">En fin, quen estea interesado neste curioso animaliño e na recente contribución ao seu coñecemento, quedamos este venres 30 ás 20:30 no</span></span><span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; color: #4b6320; font-size: large; line-height: 21px;"><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> </span></span><a href="http://maps.google.es/maps?f=q&source=s_q&hl=es&geocode=&q=grupo+naturalista+habitat&sll=43.32229,-8.431861&sspn=0.007477,0.013797&ie=UTF8&hq=grupo+naturalista+habitat&hnear=&ll=43.398063,-8.417931&spn=0.11949,0.220757&z=12&iwloc=A&cid=8003501957945354371" rel="nofollow" style="color: #6a9718; font-weight: bold;" target="_blank"><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">local do Grupo Naturalista Hábitat</span></span></a><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">, </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="border-collapse: separate; font-size: large; line-height: 21px;"><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Rúa Camariñas, 8-baixo (xunto á praza de Monte Alto) A Coruña.</span></span></span></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-86253232041965728502010-07-21T23:31:00.006+02:002012-02-29T21:23:39.263+01:00Aracnidismo ou aracnofobia en Galicia?<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Nestes días calorosos, de actividade e dispersión das arañas, sempre hai algún incidente que motiva a aracnofóbica pregunta de qué arañas son velenosas, base real ten no aracnidismo, ou efectos das picaduras das arañas, nos casos de arañas de medio a gran tamaño con veleno potente. En Galicia, estas dúas circunstancias conflúen raramente, e de feito, non me consta ningún caso que pase dunha dolorosa picadura, pero si aparecen varios candidatos a picaduras máis graves. Non obstante, hai que pensar que os asexadores arácnidos son moi pouco agresivos coas especies xigantescas coma os humanos, e como todos os xigantes, nós moi pouco susceptibles a picaduras de ananiños como son os arácnidos por estas latitudes. A pesar de ser un tema bastante pouco estudado, hai varias conclusións sobre a acción do veleno en varios grupos de tamaño medio a grande:<br />
<div>
<b>Loxoscelismo</b>:</div>
<div>
Trátase dunha picadura dolorosa cunha potente acción proteolítica que dana o tecido superficialmente matando as células dunha zona, e podendo necrosar e incluso gangrenar esa área, o que retarda moito a curación, incluso tardando máis de 2 meses en curar. En todo caso, só nas especies americanas, como a <i>Loxosceles laeta</i>, e non na ibérica <i>Loxosceles rufescens</i>, da que nin sequera se ten constancia en Galicia, hai casos graves, nas que incluso se tivo que amputar algún dedo, iso si, sempre como complicacións dunha reacción alérxica e moitas veces en persoas fumadoras.</div>
<div>
Por que falo entón destes casos, primeiro americanos e logo da Iberia meridional, para aplicalo en Galicia? Ben, pois porque outra familia completamente diferente, os Miturgidae (antes dentro dos clubiónidos), posúe nas súas filas unhas especies grandes, das que é frecuente unha dolorosa picadura de lenta curación e veleno tóxico para as células e necrosante, pero da que non se coñecen complicacións importantes. O tamaño da araña é mediano, pero as súas mandíbulas desproporcionadas e coloración rechamante, avisan nesta <i>Cheiracanthium punctorium</i>, que incluso chega ao N de Europa. Aquí podedes ver un macho espectacular atopado na provincia de Pontevedra, e embaixo os seus quelíceros, capaces de atravesar a pel humana:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: auto;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEdn9c-mBtI/AAAAAAAAAOE/_h6eNx3UFtU/s1600/Cheiracanthium+(2).JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="210" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEdn9c-mBtI/AAAAAAAAAOE/_h6eNx3UFtU/s320/Cheiracanthium+(2).JPG" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Obsérvense os poderosos quelíceros e os característicos tarsos e longo clythrum dos palpos deste macho.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<a name='more'></a><br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEddtwfbt3I/AAAAAAAAANk/t4ZUKzAyWiE/s1600/Ch.+punctorium.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="185" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEddtwfbt3I/AAAAAAAAANk/t4ZUKzAyWiE/s320/Ch.+punctorium.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto sacada dentro dun bote, no que se fixo entrar momentaneamente o animal para evidenciar os poderosos quelíceros do animal.</td></tr>
</tbody></table>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div>
Ben, non tomedes a identificación da especie como segura -aínda está por confirmar por outro experto, pois semella que hai dúas especies máis en Galicia-, pero polo menos a súa localización cadra cos estudos de distribución da especie da SEA e Eduardo Morano e coas excelentes fotos de Jorgen Lissner, o aracnólogo danés, con páxina recomendada á marxe (podedes navegar dende os licósidos atrás, buscando familia ou xénero).<br />
<br />
<b>Latrodectismo</b><br />
As viúvas negras, de telas caóticas, pero veleno potente con efecto neurotóxico paralizante, pode chegar a ser fatal en mamíferos pequenos, paralizando o sistema nervioso central e dando rixidez muscular xeralizada. Non obstante, nin a máis tóxica das viúvas negras, a americana <i>Latrodectus mactans</i>, produce por si mesma a morte dun humano, a non ser que o seu estado de saúde anterior complique o caso por problemas alérxicos, respiratorios, etc. O que si produce é unha intensa rixidez muscular na zona da picadura.<br />
Non obstante, como no caso anterior, falta aquí non só a especie, senón o xénero máis perigoso, e para mostra este macho de Theridiidae, a falsa viúva <i>Steatoda paykulliana</i> atopado na provincia da Coruña a inicios do verán. O seu pequeno tamaño a bo seguro impedirá que sexa quen de perforar a pel, pero neste caso a femia, de manchas vermellas-rosadas, pode ter unha picadura con efectos dolorosos.<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEdtiTpJWEI/AAAAAAAAAOU/OMNzMq1QJlc/s1600/Steatoda+paykulliana.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEdtiTpJWEI/AAAAAAAAAOU/OMNzMq1QJlc/s320/Steatoda+paykulliana.jpg" width="245" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Steatoda paykulliana</i> macho, atopada baixo unha pedra.</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Tarantismo</b><br />
Este é un caso moi vencellado á cultura popular, que deu lugar á famosa Tarantela italiana como baile sandador da picadura das impresionantes tarántulas europeas. Realmente o seu veleno non é especialmente tóxico, podendo inflamar a zona como coa picadura dunha abella, pero de curación rápida. Neste caso é máis o aspecto terrible da grande tarántula (<i>Lycosa tarantula</i>) que os seus efectos. Hai que sumar á especie mencionada a especie <i>Hogna radiata</i>, máis común en Galicia que a anterior, pero ambas teñen preferenza polas zonas mediterráneas galegas (Sueste galego).<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEd6HuX-J-I/AAAAAAAAAOs/lB1EKrtkAik/s1600/Hogna+xuvenil.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="185" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEd6HuX-J-I/AAAAAAAAAOs/lB1EKrtkAik/s320/Hogna+xuvenil.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Ninfa de <i>Hogna radiata</i> paseándose por un prado con substrato areoso.</td></tr>
</tbody></table>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEd76PNR73I/AAAAAAAAAO0/iIZgVJnEVrM/s1600/Lycosa+tarantula.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEd76PNR73I/AAAAAAAAAO0/iIZgVJnEVrM/s320/Lycosa+tarantula.jpg" width="312" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Femia de <i>Lycosa tarantula</i> sacada do seu tobo escavado nun camiño de grixo.</td></tr>
</tbody></table>
<b>Migalas </b>en Galicia: Aínda que non son especialmente tóxicas, o seu gran tamaño no sur da península, e sobre todo en Suramérica, conxuntamente cos seus fortes quelíceros, fainas temibles. Eiquí en Galicia soamente temos (que eu saiba) a <i>Atypus affinis</i>, da que podedes ver un macho atopado en Ourense na primavera.<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEdzg6fRhfI/AAAAAAAAAOc/W1KPK5ChuBo/s1600/Atypus+affinis.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="196" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TEdzg6fRhfI/AAAAAAAAAOc/W1KPK5ChuBo/s200/Atypus+affinis.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Atypus affinis</i></td></tr>
</tbody></table>
E por último, non podían faltar outros arácnidos de gran tamaño, os <b>escorpións</b>, que tamén na rexión sudoriental galega fan das súas (<i>Buthus ibericus</i>), polo que comentan testemuños, picadura dolorosa acompañada dunha gran inchazón, pero a súa curación é bastante rápida, podendo completarse nunhas poucas horas.<br />
Ben, penso que así está o tema da aracnofobia en Galicia, quitando transmisión de enfermidades polas <b>carrachas</b> (actualmente hai casos da enfermidade de Lyme na P.I.), o tóxico e pequeno tamaño das nosas especies ben xustifica o aserto de que unha vez máis, non é tan fero o león como o pintan. De acordo que non temos arañas león (si formigas león, das que agardo falar un mes destes), pero si arañas lobo, oso (ese é o nome latino das <i>Arctosa</i>, algunhas tamén de bo tamaño), e moitos máis cualificativos que axigantan a estas pobres vítimas de avespas pompílidas, lagartas e un longo etcétera.<br />
<br /></div>
</div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-12602811412400654212010-06-20T11:54:00.002+02:002010-06-21T14:02:23.137+02:00Próxima charla sobre a bioloxía dos Odonatos en Galicia.<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TB3iwbkhNxI/AAAAAAAAANM/zrOKn7Q1530/s1600/Ischnura+graellsii.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="157" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TB3iwbkhNxI/AAAAAAAAANM/zrOKn7Q1530/s400/Ischnura+graellsii.jpg" width="400" /></a></div><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><br />
</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;">Este venres , 25 de xuño, </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13.3333px; line-height: 21px;">ás 21:00 </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;">no </span><a href="http://maps.google.es/maps?f=q&source=s_q&hl=es&geocode=&q=grupo+naturalista+habitat&sll=43.32229,-8.431861&sspn=0.007477,0.013797&ie=UTF8&hq=grupo+naturalista+habitat&hnear=&ll=43.398063,-8.417931&spn=0.11949,0.220757&z=12&iwloc=A&cid=8003501957945354371">local do Grupo Naturalista Hábitat</a><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;">, situado na rúa Camariñas, nº 8, Baixo (zona da praza de Monte Alto), Adolfo Cordero falará sobre a bioloxía dos Odonatos en xeral, e en particular dunha especie de cabaliños do demo: "Selección sexual e conflito entre sexos de <i>Calopteryx haemorrhoidalis</i>", do que aquí tedes un macho:</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TB3keEmkrrI/AAAAAAAAANU/O4l_so6W2zY/s1600/C.+haemorrhoidalis.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="155" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TB3keEmkrrI/AAAAAAAAANU/O4l_so6W2zY/s200/C.+haemorrhoidalis.jpg" width="200" /></a></div><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><br />
</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;">Para unha recensión do autor, pego o anuncio que escribe o compañeiro do grupo, Ricardo:</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><br />
</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;">"</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;">Dentro da actividade</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><span style="line-height: 1.22em;">ENCONTROS</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><span style="line-height: 1.22em;">NATURALISTAS</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;">contamos nesta ocasión coa participación de Adolfo Cordero Rivera,</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><span style="color: black; font-size: 11pt; line-height: 1.22em;">Licenciado en Bioloxía (1987) e doutor (1991) pola Universidade de Santiago, cunha tese sobre ecoloxía, xenética e comportamento de odonatos (<i style="line-height: 1.22em;">Ischnura graellsii </i><span style="line-height: 1.22em;">[ver foto superior]</span>). Actualmente catedrático de Ecoloxía na Universidade de Vigo, mantendo varias liñas de investigación sobre organismos ligados ás augas epicontinentais, odonatos, anfibios e réptiles, en aspectos de ecoloxía evolutiva e da conservación. Tamén ten traballado sobre ecoloxía de pragas, en particular sobre o gurgullo do eucalipto e algunha praga do millo. É autor de máis dun centenar de publicacións, ten editado 4 libros, e dirixido 6 teses doutorais</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;">."</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><a href="http://gnhabitat.blogspot.com/2010/06/dentro-da-actividade-encontros.html">Ver</a> cartel e anuncio no blog do GN Hábitat.</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Georgia; font-size: 13px; line-height: 15px;"><br />
</span>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-58663716102431308002010-06-11T00:00:00.006+02:002010-06-11T17:51:58.116+02:00Solicitude do Grupo de Traballo de Lucánidos Ibéricos (Galicia)O experto en xilófagos da Sección Entomolóxica do GNH, tamén con ampla experiencia na SGHN, Pablo Torrella, faime chegar un aviso para colaborarmos co GTLI e o seu coordinador Marcos Méndez, que está a levar xa dende hai anos un proxecto a nivel estatal. Como podedes ver no mapa de distribución que finalmente engadín, a zona da Costa da Morte e Bergantiños, o centro de Lugo e o oriente ourensán, zonas non pouco visitadas polo GN Hábitat, son zonas con moi poucos datos, así que animádevos a participar nun gran proxecto da SEA. Aquí tedes o envío practicamente orixinal do autor, só coa substitución dalgunha ligazón:<br />
<br />
<b>Solicitud de ayuda sobre Lucanidae gallegos</b><br />
Galicia cuenta con cinco especies de Lucanidae (Coleoptera): <i>Dorcus parallelepipedus</i> L., <i>Lucanus cervus</i> L., <i>Platycerus spinifer</i> Schauffus, Pseudolucanus barbarossa Fabricius y <i>Sinodendron cylindricum</i> L. (<a href="http://www.aegaweb.com/inventario/index.htm">AEGA - Inventario de especies gallegas</a>). Al menos dos de ellas, <i>D. </i><i>parallelepipedus </i>y <i>L. cervus</i>, están presentes en las cuatro provincias gallegas (Tabla 1, Fig. 1), mientras que <i>P. spinifer</i> está presente en menos de 15 cuadrículas de 10 x 10 km (GTLI, datos no publicados) y para <i>P. barbarossa</i> y <i>S. cylindricum</i> sólo existen unas pocas citas (López Vaamonde et al., 1993; GTLI, 2003, 2006).<br />
<a name='more'></a><br />
En el caso de <i>P. barbarossa</i>, de afinidades mediterráneas (GTLI, 2003) y de <i>S. cylindricum</i>, muy ligado a los hayedos (GTLI, 2006), no es esperable una gran amplitud de su distribución gallega. Pero para las restantes especies de Lucanidae, es muy probable que esta situación refleje simplemente la falta de prospecciones, más que una escasez real.<br />
El Grupo de Trabajo sobre Lucanidae Ibéricos (GTLI) de la Sociedad Entomológica Aragonesa (SEA) solicita la ayuda de los entomólogos y naturalistas gallegos para obtener una visión más precisa de la distribución de los Lucanidae en Galicia. El GTLI agradecería el envío de citas recientes o antiguas de cualquier Lucanidae observado en territorio gallego, procedentes de observaciones de campo, de colecciones privadas o de la revisión de colecciones públicas, así como de bibliografía reciente o antigua con citas de Lucanidae en territorio gallego. Si las citas tienen alto interés entomológico, el GTLI anima por supuesto a su publicación por parte de los autores.<br />
Del mismo modo, el GTLI solicita la ayuda de los entomólogos y naturalistas gallegos en la recogida de material genético de <i>L. cervus</i>. Basta con recoger tres patas de cualquier ejemplar que se encuentre muerto y meterlas en alcohol 95%. Se puede solicitar un protocolo de recogida escribiendo un mensaje a la dirección de contacto del GTLI.<br />
Gracias anticipadas por la inestimable ayuda.<br />
Direcciones de contacto: las citas pueden remitirse al coordinador del GTLI para Galicia, Luis Pablo Torrella Allegue (ptlucanidae@gmail.com)...<br />
Las muestras para análisis genéticos deben enviarse a Marcos Méndez, Área de Biodiversidad<br />
y Conservación, Universidad Rey Juan Carlos, c/ Tulipán s/n., 28933 Móstoles (Madrid),<br />
Tfno: 91-4888249, correo electrónico: marcos.mendez@urjc.es<br />
Página web: <a href="http://entomologia.rediris.es/gtli/">GTLI</a><br />
<b>Referencias</b><br />
GTLI 2003. Distribución de <i>Pseudolucanus barbarossa</i> (Fabricius 1801) (Coleoptera, Lucanidae)<br />
en la Península Ibérica. Bol. S.E.A. 32: 257-266.<br />
GTLI 2006. <i>Sinodendron cylindricum</i> (Linnaeus, 1758) (Coleoptera, Lucanidae) en la península<br />
Ibérica: distribución y datos biológicos. Bol. S.E.A. 38: 383-389.<br />
López Vaamonde, C.; Pino Pérez, J. J.; Devesa Regueiro, S. & Martínez Fernández, A. 1993.<br />
<i>Sinodendron cylindricum</i> (Linneo, 1758) y <i>Pseudolucanus barbarossa</i> (Fabricius, 1801) en<br />
Galicia (Coleoptera: Lucanidae). Boln. Asoc. esp. Ent. 17: 349-350.<br />
<br />
<div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;">Tabla 1. Número de localidades y de cuadrículas de 10 x 10 km ocupadas por <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Dorcus parallelepipedus</i> y <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lucanus cervus</i> en Galicia (datos disponibles por el GTLI en enero de 2010).<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><br />
</div><table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" style="border-collapse: collapse; border: none; mso-border-bottom-alt: solid windowtext 1.5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; mso-padding-alt: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-yfti-tbllook: 480;"><tbody>
<tr style="mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;"> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: none; border-top: solid windowtext 1.5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div class="MsoNormal"><br />
</div></td> <td colspan="2" style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: none; border-top: solid windowtext 1.5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 184.2pt;" valign="top" width="246"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="line-height: 150%;">D. parallelepipedus<o:p></o:p></span></i></div></td> <td colspan="2" style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: none; border-top: solid windowtext 1.5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 184.2pt;" valign="top" width="246"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="line-height: 150%;">L. cervus<o:p></o:p></span></i></div></td> </tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 1;"> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;">Provincia<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">Localidades<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">Cuadrículas<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">Localidades<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">Cuadrículas<o:p></o:p></span></div></td> </tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 2;"> <td style="border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;">A Coruña<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">7<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">7<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">80<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; mso-border-top-alt: solid windowtext 1.0pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">34<o:p></o:p></span></div></td> </tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 3;"> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;">Lugo<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">5<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">4<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">43<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">31<o:p></o:p></span></div></td> </tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 4;"> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;">Ourense<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">6<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">5<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">13<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">13<o:p></o:p></span></div></td> </tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 5;"> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;">Pontevedra<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">17<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">14<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">46<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">24<o:p></o:p></span></div></td> </tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 6; mso-yfti-lastrow: yes;"> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.5pt; border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;"> Total<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.5pt; border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">35<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.5pt; border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">31<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.5pt; border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">182<o:p></o:p></span></div></td> <td style="border-bottom: solid windowtext 1.5pt; border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 92.1pt;" valign="top" width="123"><div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="line-height: 150%;">102<o:p></o:p></span></div></td> </tr>
</tbody></table><div class="MsoNormal"><br />
</div><div class="MsoNormal"><br />
</div><div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;">Figura 1. Distribución de <i style="mso-bidi-font-style: normal;">D. parallelepipedus</i> (izda.) y <i style="mso-bidi-font-style: normal;">L. cervus</i> (dcha.) en Galicia (datos disponibles por el GTLI en enero de 2010). Cuadrados blancos: antes de 1980. Cuadrados negros: 1980 o posterior. Aspas: sin fecha.</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TBJab1gOYiI/AAAAAAAAANE/JGTFI65SesA/s1600/distribuci%C3%B3n+dorcus+lucanus.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="192" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/TBJab1gOYiI/AAAAAAAAANE/JGTFI65SesA/s400/distribuci%C3%B3n+dorcus+lucanus.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal"><span style="line-height: 150%;"><br />
</span></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-8177527838643780342010-05-27T00:22:00.007+02:002010-05-29T17:05:45.116+02:00Máis arácnidos e micropredadores no oriente ourensánUn grupo de naturalistas reunímonos en Valdeorras para aprezar, ademais de inigualables paisaxes calcarias, aldeas e explotacións agrarias tradicionais, o punto quente de diversidade que constitúe o Parque Natural de Enciña da Lastra, hoxe ameazado por unha mal trazada e pouco necesaria autoestrada. O motivo principal destes chamados <i>training days</i> foi a especial concentración de diversidade de bolboretas diúrnas (vimos 44 especies o mesmo día: entre licénidos, piéridos, ninfálidos, papiliónidos e hespéridos) e unha decea de especies de orquídeas, algo que non se ve tódolos días. Pero non é a miña intención tratar agora toda esa diversidade tan vistosa, nin sequera as bolboretas, que nos amosaba e explicaba o noso experto Rafael Estévez, e da que non puiden resistir facer máis dun centenar de fotos; senón fixarme na notable fauna de predadores invertebrados, como os arácnidos, que proliferan ao asexo de tan diversa cadea trófica.<br />
<div>Xa na primeira parede calcaria, sorprendeume un arácnido cribelado mediterráneo <i>Uroctea durandi</i>, que grazas á entomóloga Belén que nos acompañaba, puiden recoñecer no propio campo, pois a miña guía do N de Europa non me axudaba demasiado con ela. Esta sorprendente araña envolvía unha presa que parecía unha chinche manexando con tal arte os seus peites das patas que evocaba ás tecedeiras locais, adornada no seu abdome con rechamantes lunares amarelos. Velaí a secuencia de caza deste urocteido lapidícola (obsérvese o peite dos tarsos na súa pata posterior dereita):</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_ra7PVQjeI/AAAAAAAAALY/O6ygWbIQaSc/s1600/Uroctea.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_ra7PVQjeI/AAAAAAAAALY/O6ygWbIQaSc/s400/Uroctea.jpg" width="282" /></a></div><div class="" style="clear: both; text-align: left;">E deixando á <i>Uroctea </i>na súa madrigueira, e aos seus veciños sexéstridos invaden os furados das pedras calcarias cos seus tobos de tea; no chan tiñamos algún pequeno gnafósido como este negrísimo <i>Zelotes</i>:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_4QnuzdLjI/AAAAAAAAAM4/GDPCrCH6-bM/s1600/segest.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_4QnuzdLjI/AAAAAAAAAM4/GDPCrCH6-bM/s320/segest.jpg" /></a></div><br />
Voando por todas partes tiñamos tamén un predador aéreo, o neuróptero <i>Libelloides baeticus</i>, en posición recollida:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2lbTI4MnI/AAAAAAAAAMY/QmLesa6m8dU/s1600/A.+libelloides.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2lbTI4MnI/AAAAAAAAAMY/QmLesa6m8dU/s320/A.+libelloides.jpg" width="258" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"></div><a name='more'></a>Entre as máis das orquídeas observadas, moitos polinizadores como algún rechamante e encarnado cerambícido e meloido e por suposto as bolboretas, incluso en plena cópula; un non menos colorista saltícido distraeu a nosa atención, o pequeno macho do <i>Phylaeus chrysops</i>, sobre unha <i>Genista</i>, non moi lonxe da súa "sosa" parella:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2m-K1NZdI/AAAAAAAAAMg/Ev_YJtEk1gc/s1600/p.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2m-K1NZdI/AAAAAAAAAMg/Ev_YJtEk1gc/s200/p.jpg" width="175" /></a></div><br />
<div class="" style="clear: both; text-align: left;">Xa nun prado de suave pendente, de abondosas flores, herbívoros e polinizadores, ao seu asexo estaban numerosas araneidas como este de elegante deseño: a <i>Aculepeira ceropegia.</i></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"> <a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2e57MFufI/AAAAAAAAALo/jqOZLD_B5K8/s1600/aculepeira.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2e57MFufI/AAAAAAAAALo/jqOZLD_B5K8/s320/aculepeira.jpg" width="279" /></a></div><div class="" style="clear: both; text-align: left;">Ademais dalgunha <i>Pardosa </i>sp para o arquivo fotográfico, chamounos a atención este licósido de tamaño medio-grande, que resultou ser a femia da <i>Alopecosa albofasciata</i>, especie da que fora visto un macho hai aproximadamente un mes (ver entrada anterior) cun evidente dimorfismo sexual, propio do xénero, que non tanto da familia.</div><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2hxJJ-TRI/AAAAAAAAALw/zHWEbW5JAV4/s1600/alopecosa+albofasciata+femia.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2hxJJ-TRI/AAAAAAAAALw/zHWEbW5JAV4/s320/alopecosa+albofasciata+femia.jpg" /></a><br />
<div class="" style="clear: both; text-align: left;">E non podía faltar o alacrán <i>Buthus occitanus</i>, baixo unha seca pedra no asollado camiño, como "sobreactúa" esta foto queimada:</div><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_r1gZpb-HI/AAAAAAAAALg/_uK3o0g4ap8/s1600/escorpi%C3%B3n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="197" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_r1gZpb-HI/AAAAAAAAALg/_uK3o0g4ap8/s400/escorpi%C3%B3n.jpg" width="400" /></a><br />
<div class="" style="clear: both; text-align: left;">Xa tendo o xantar feito, encamiñámonos a unha pradería que lindaba cun aciñeiral, onde había unha importante cantidade de bolboretas, avelaíñas, <i>Heliotaurus </i>e demias polinizadores, pero este lugar, pouco areoso e sen calcarias con furados, só nos deparou especies de gnafósidos baixo as escasas pedras e algún tomísido asexando nas plantas.</div><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2jKgb1YSI/AAAAAAAAAL4/H8JNe9KS9bg/s1600/Gnaf%C3%B3sido.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2jKgb1YSI/AAAAAAAAAL4/H8JNe9KS9bg/s320/Gnaf%C3%B3sido.jpg" /></a><br />
<div class="" style="clear: both; text-align: left;">Gnaphosida</div><br />
<div class="" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2jWkuvRmI/AAAAAAAAAMA/ma1S1k7O220/s1600/Xysticus+cristata.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2jWkuvRmI/AAAAAAAAAMA/ma1S1k7O220/s320/Xysticus+cristata.jpg" /></a><br />
<div>Femia de<i> Xysticus cristata</i><br />
E por non desmerecer a beleza das numerosas orquídeas vistas, déixovos aquí unha inquilina descoñecida na <i>Aceras antropophorum</i>, a ver se a descubrides...<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2o4xtXIWI/AAAAAAAAAMo/9DHw5vNYPt4/s1600/Rubi%C3%A123mai10+%28215%29.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S_2o4xtXIWI/AAAAAAAAAMo/9DHw5vNYPt4/s320/Rubi%C3%A123mai10+%28215%29.JPG" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><br />
<div><div><br />
</div></div></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7682500635364708804.post-14723143901669049742010-05-05T23:41:00.007+02:002010-05-25T21:28:55.234+02:00Arácnidos no oriente ourensánEsta fin de semana, escollín o oriente ourensán para repasar algunhas especies pouco vistas por calquera dos que habitamos no húmido occidente galego, nunha época na que as xeadas e a neve deberían pasar á historia, aínda que ameazaba neve este luns 3 de maio nalgúns puntos altos (ignoro se finalmente nevou na zona montana prospectada, aínda que supoño unha lixeira nevarada tería pouco impacto sobre os nosos pequenos amigos). Primeiro quería espoñer unhas fotografías de especies dos únicos xéneros de licósidos tratados ata agora neste blog: <i>Alopecosa</i> e <i>Arctosa</i>.<br />
En Viana do Bolo, ao lado dunha charca coas ribeiras areosas, no alto dun fresco monte, pero moi asollado, con lavercas cantando de continuo, frecuentes trigueiróns, grallas pequenas, abellarucos,... deixáronse ver os dous xéneros mencionados, moi amantes da area:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><a href="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-HfEtq-txI/AAAAAAAAAKg/h-RTtUz1S1E/s1600/Alopecosa+accentuata.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-HfEtq-txI/AAAAAAAAAKg/h-RTtUz1S1E/s320/Alopecosa+accentuata.jpg" /></a><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><i>Alopecosa accentuata</i>: Como caracteres do xénero, o branco da posta distíngueo a primeira vista dunha Pardosa, o tamaño bastante grande só nos deixa a posibilidade duns poucos xéneros, pero de seguida chama a atención a mancha "cardíaca" do abdome, moi marcada en escuro cun reborde claro, típico carácter do xénero. Esta especie, ten ademais esta mancha bordeada en negro cun deseño característico con 2 prolongacións a ambos lados, moi acentuada, como indica o seu epíteto específico.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-HhU-zDYQI/AAAAAAAAAKo/GKxLURs21as/s1600/Aperita.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-HhU-zDYQI/AAAAAAAAAKo/GKxLURs21as/s320/Aperita.jpg" /></a><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><i>Arctosa perita: </i>cun tamaño moi inferior a algunhas atopadas na mesma época na praia, e unha coloración moito máis clara, que nos abre problemas ecolóxicos do seu ciclo vital ou da súa forma. Nesta fotografía as espiñas das patas non se observan con claridade, pero pódese identificar o xénero Arctosa polos ollos traseiros, dirixidos practicamente cara arriba, característica exclusiva deste xénero. As patas aneladas e o deseño de cefalotórax e abdome reforzan a identificación da especie.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><a name='more'></a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">Xa nunha zona moito máis decantada á transición ao clima mediterráneo, o val de Monterrei, próximo a Oímbra, nun val fluvial, atopamos a <i>Alopecosa albofasciata</i>, cun deseño ventral espectacular aínda que pouco coñecido:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-HkjA9fgII/AAAAAAAAAKw/dC0k1oc6huA/s1600/A+cuneata.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-HkjA9fgII/AAAAAAAAAKw/dC0k1oc6huA/s320/A+cuneata.jpg" /></a><br />
Por certo, que o deseño dorsal do mesmo individuo era este:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-LnNpVfzgI/AAAAAAAAALQ/n1VMPHXzpGw/s1600/ALOPECOSA+CUNEANA.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-LnNpVfzgI/AAAAAAAAALQ/n1VMPHXzpGw/s320/ALOPECOSA+CUNEANA.jpg" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div>Un pouco máis arriba, subindo a ladeira, nunha zona con xabre e grixo, atopamos un tobo de verdadeira tarántula (<i>Lycosa tarantula</i>), que conseguimos atraer brevemente e ver o seu ventre laranxa intenso cunha banda cruzándoo transversalmente, grazas á técnica aprendida por Cosme (ver a técnica en acción no blog do <a href="http://gnhabitat.blogspot.com/2010/04/training-days-en-ourense-iii-ultimas.html">GRUPO NATURALISTA HABITAT: Training days en Ourense</a>). Era o remate da xornada e a paciencia rematóusenos para voltar sacar do seu tobo a gran araña e facerlle unha boa fotografía ventral, polo demais idéntica á araña, mellor fotografada nos training days. Así que o encarnado ventre que lle valeu o nome de <i>fasciiventris</i>, entre os moitos que recibiu, quedará para outro día con máis sorte.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-Ho_MpxrJI/AAAAAAAAAK4/ve6qL0cjJ3U/s1600/DSC_1544.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="212" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-Ho_MpxrJI/AAAAAAAAAK4/ve6qL0cjJ3U/s320/DSC_1544.JPG" width="320" /></a></div>Tobo da gran araña lobo, ou tarántula <i>Lycosa tarantula</i>.<br />
Pero nada comparable en tamaño ao escorpión (<i>Buthus occitanus</i>) que atoparamos unhas horas antes baixo unha gran pedra nunha zona bastante seca da pista:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-HpPpEv9tI/AAAAAAAAALA/O8l-BBK6fjU/s1600/Buthus.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-HpPpEv9tI/AAAAAAAAALA/O8l-BBK6fjU/s320/Buthus.jpg" /></a></div>Non é algo frecuente de ver en Galicia.<br />
Nin que dicir ten que esta zona dá para moito máis, dende fotoxénicos vertebrados como a gatafornela (<i>Cyrcus cyaneus</i>), a raniña de San Antón (<i>Hyla arborea</i>) ata ameazantes miniaturas como esta forte<i> Cicindela </i>sp. amosando un curioso estiramento das súas hipertrofiadas mandíbulas, despois de saír do seu sono invernal de crisálida na montaña vianesa, como se aprecia nos brandos élitros:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-H2-TJKYMI/AAAAAAAAALI/IsMmZCF-Lzg/s1600/Cicindela+campestre.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/_13u5Ph0T-hc/S-H2-TJKYMI/AAAAAAAAALI/IsMmZCF-Lzg/s320/Cicindela+campestre.jpg" /></a></div>Pablo Carballo Felpetehttp://www.blogger.com/profile/04734722844464751521noreply@blogger.com2